Zanim jednak do niego przejdę, chciałam jeszcze napisać kilka słów podsumowujących naszą podróż. Ponieważ kilka osób odniosło momentami wrażenie, że wcale nam się tam nie podobało, że Kuba nas rozczarowała. To nie tak. Kuba zachwyciła nas i oboje jednogłośnie możemy stwierdzić, że to była jedna z najpiękniejszych podróży jaką odbyliśmy. Spełniliśmy nasz cel, czyli odnaleźliśmy prawdziwą Kubę, poznaliśmy wspaniałe osoby, z niektórymi nawet nawiązaliśmy bliższe kontakty. Nasz przewodnik po Baracoa Luis odwiedził nas jakiś czas temu we Wiatrakowie, a Roy i Tali przylatują do nas za nie całe dwa tygodnie. Takie znajomości to najpiękniejsza rzecz jaka w podróży może nas spotkać i cenimy sobie to bardzo. Dzięki temu pobyt na Kubie będzie długo niezapomniany. Poza tym był to zdecydowanie nasz najlepszy kierunek pod względem fotograficznym. Przywieźliśmy kilka tysięcy zdjęć, nawet nie sposób było wam wszystkie pokazać. A to, że czasami pisałam o "minusach" na Kubie, to tylko i wyłącznie dlatego, żebyście wiedzieli jak tam jest naprawdę. Niestety ale wiele osób, które tam jeszcze nie było ma wciąż przekłamany obraz Kuby. Może i kilkanaście lat temu było tak jak większość Kubę sobie wyobraża, ale niestety co roku Kuba się zmienia, a najbardziej zmieniają się ludzie i ich podejście do turystów. Oczywiście mogłam pisać wam tutaj same ochy i achy, zachwycać się wszystkim czym popadnie, ale myślę, że każdy kto czyta te wpisy planując podróż w tamtym kierunku nie tego oczekuje. Poza tym ja zawsze wyznaję teorię, że lepiej być przygotowanym na gorsze i się miło zaskoczyć niż nie miło rozczarować. Natomiast absolutnie nie było moim celem zniechęcenie was do tego kierunku, wręcz przeciwnie. Zachęcam, Kubę trzeba koniecznie zobaczyć, poczuć jej klimat na własnej skórze i to najlepiej jak najszybciej, bo za kilka lat może nie być tam co oglądać.
Wiza - a dokładnie karta turystyczna jest wymagana, aby wjechać na teren Kuby. My mieliśmy to szczęście, że nasza karta była wliczona w koszt biletów lotniczych i nie musieliśmy się o nią starać. Niestety tak jest tylko w przypadku lotów czarterowych, tak więc przypuszczam, że w większości przypadków będziecie musieli ją załatwić sami. Jej koszt w Ambasadzie Republiki Kuby to 22 euro (płatne tylko gotówką). Możemy pojechać sami do Warszawy lub zlecić to firmie pośredniczącej za odpowiednią opłatą (ok. 100 zł). W obu przypadkach do jej wydania potrzebny będzie paszport, ważna polisa ubezpieczeniowa oraz mail z rezerwacją noclegu. Paszport musi być ważny min. 6 miesięcy od daty planowanego wyjazdu z Kuby. Trzeba mieć również bilet wylotowy (nie koniecznie powrotny na tej samej trasie). Ambasada Kuby mieści się przy ul. Domaniewskiej 34a w Warszawie.
Waluta - Jak wszyscy wiedzą waluty są dwie CUC i CUP, ale to nie jest tak, że CUP jest tylko dla Kubańczyków, a CUC dla turystów. Kubanczycy tak samo bardzo często, za wiele rzeczy muszą płacić w CUC. Jest bardziej podział na to za jakie rzeczy można płacić CUC a za jakie CUP. Za CUP czyli ichniejszą walutę w zasadzie już nie wiele. W sumie to tylko warzywa, owoce, mięso oraz inne artykuły spożywcze. Jedzenie w Kafeterijach, czyli tych okienkach gdzie sprzedają pizze, napoje, kanapki, czy jakieś ciastka. W zasadzie już nie ma restauracji w których można by zapłacić w CUP. Tzn można ale i tak po przeliczeniu z CUC więc, na to samo wychodzi. Jeśli Kubańczyk chce pójść do restauracji, kupić sobie nowe spodnie, bilet na autobus (nie mylić z ciężarówkami), telefon, czy jakichkolwiek inny sprzęt do domu to musi zapłacić w CUC. I teraz tak, jeśli ktoś ma kontakt z turystą, czytaj żyje z niego, bo ma casę, taksówkę, swoją knajpę, jest przewodnikiem, albo sprzedaje kradzione cygara, to on się tam ma jak u pana Boga za piecem i w zasadzie nic mu do szczęścia nie potrzeba, bo ma wszystko co tylko sobie zamarzy. I on też nic dla ciebie nie zrobi taniej, bo niby po co? Jak nie ty to inny. Za CUP już żadnych usług dla turystów nie świadczą. Spotkaliśmy w jednym z ostatnich dni taką właśnie grupkę "bogatych Kubańczyków" których było stać na to, żeby na weekend pojechać sobie do hotelu, żeby poleżeć w basenie, wypić kilka butelek rumu i wypalić kilka paczek dobrych cygar. I rozmawiając z nimi widać było, że oni po prostu kochają ten kraj. Bo dom, media, szkolę i szpital mają za darmo. A całą resztę sobie mogą kupić. A ten Kubańczyk co nie ma żadnego kontaktu z turystą, czyli zapewne jakiś rolnik, żyje sobie gdzieś na wsi i klepie biedę. I poza tym co sobie zasadzi i potem sprzeda za CUP sąsiadowi to w zasadzie nie ma nic. Nie ma na telefon, ani na nowe spodnie, o jedzeniu w restauracji nie wspominając. Dlatego, każdy kto ma trochę oleju w głowie robi co może, żeby sprzedać cokolwiek turyście.
Kiedy jechać -najlepsza pora na odwiedzenie Kuby to pora sucha, która występuje tam od drugiej połowy listopada do kwietnia. Od maja zaczyna się pora deszczowa i trwa ona do października. Należy jednak pamiętać, że to są Karaiby, a na Karaibach jak wiadomo pogoda czasami jest nieprzewidywalna. W porze suchej może nagle padać, a i w porze deszczowej możemy trafić tak, że będziemy tam tydzień i nie spadnie ani jedna kropla deszczu. My byliśmy dokładnie w od 9-23 marca i pogodę mieliśmy idealną. Temperatura była bardzo przyjemna, fajnie się zwiedzało, jedynie w Santiago de Cuba mieliśmy dwa dni dość dużych upałów a tak to powiewała świeża bryza. Polecam ten okres przede wszystkim tym, którzy poza leżakowaniem na plaży mają w planach zwiedzanie.
Czym się poruszać -w zasadzie to można się poruszać wszystkim. Trzeba tylko wziąć pod uwagę dystans jaki mamy do pokonania. Jeśli wybieracie się do Baracoa to polecam dostać się tam samolotem. Wylot jest tylko z Hawany, więc jeśli lądujecie w Varadero, to trzeba najpierw dostać się do stolicy. Trasa do Baracoa jest dość długa i jeśli macie tylko dwa tygodnie, jak większość podróżujących samolot jest idealnym rozwiązaniem. Radze jednak rezerwować tak wcześnie jak tylko się da. Samoloty maja tylko 24 miejsca i bilety szybko się kończą. Autobus szczególnie polecam z Barcoa do Trinidadu. Jedzie on cała noc, więc nie tracicie cennego czasu. No i można zaoszczędzić na noclegu. Celowo zmieniałam trasę, żeby nie tracić całego dnia na podróż. Autobus na trasie Trinidad-Baracoa jedzie w ciągu dnia. Bilety na autobus - Viazul - rezerwujemy TUTAJ. Taksówki - to był nasz główny środek transportu. W zasadzie zawsze korzystaliśmy w czwórkę więc koszty fajnie się rozkładały. Ważne żeby nie dać nabić w butelkę, bo te ceny taksówek czasami są rożne, szczególnie na dłuższych dystansach. Na krótkich mają raczej takie same ceny. Cena taksówki nie powinna przekraczać 3 krotności biletu na Viazula.
Gdzie spać -najlepiej w casas particulares czyli w wynajmowanych przez Kubaczyków pokojach. Jest to najtańsza i zdecydowanie najfajniejsza forma noclegownia. Nie wiem jak jest w hotelach bo nie byłam, ale jeśli chcecie poznać prawdziwy klimat Kuby, posiedzieć z Kubańczykami, wypić z nimi mojito, posłuchać co mówią o Fidelu, to zdecydowanie taką formę noclegową polecam. Jest ona całkowicie bezpieczna. Każda casa jest zgłoszona do rejestru, każdy turysta wpisywany do książki (choć kilka razy zdarzyło nam się nocować na czarno:)) tak więc nie ma obaw. Warto też zamówić u właścicieli casy obiad. Jest on zawsze tańszy w restauracji, a bardzo często smaczniejszy. Każda casa ma nad drzwiami tabliczkę z niebieską kotwicą i po tym od razu można poznać, że tutaj wynajmowane są pokoje.
Kiedy robić rezerwacje -no właśnie, to temat dość ważny, bo pewno czytając w necie różne relacje czy blogi często natkniecie się na informacje, że Kuby nie da się zaplanować, że najlepiej jechać na żywioł i planować z dnia na dzień. Jeśli macie do dyspozycji miesiąc, to oczywiście można sobie na taką przygodę pozwolić, jeśli jednak lecicie na dwa tygodnie i macie w głowie pewne miejsca, które chcecie zobaczyć to nie ma co zwlekać, tylko układać plan jak najszybciej i rezerwować casy oraz kupować bilety. Szczególnie jeśli lecicie w sezonie czyli od grudnia do marca. Oczywiście jeśli komuś nie zależy na czasie, lubi sobie pól dnia spacerować z walizkami i szukac casy, albo nie zalezy mu czy bedzie spal z karaluchami, psami czy innymi stworzonkami, to oczywiscie droga wolna. Ja tam wole przyjemne i schludne miejsca, tym bardziej, ze ceny w danym miescie sa mniej wiecej na tym samym poziomie, a różnica w warunkach OGROMNA. Na miejscu nic nie utargujecie, no moze raz sie nam udalo zaoszczedzic 5CUC, ale to nie sa pieniadze warte zachodu. Lepiej sobie zarezewowac case za 5CUC wiecej i wiedziec, ze jest fajna, czysta, że za oknem nie bedzie dyskoteki i ze dostaniemy na sniadanie cos wiecej niz jajka. Tak wiec kochani Kube zalecam jak najbardziej planowac, jesli macie okreslony czas, wiecie dokladnie co i gdzie chcecie zobaczyc to nie widze powodu, dla ktorego mielibyscie tego nie robic. Nic nie stracicie, a możecie jedynie zyskac! Na calym pobycie wydacie moze 70CUC wiecej za dwie osoby, a unikniecie nieprzyjemnych niespodzianek. Oczywiscie casy najlepiej rezerwowac z polecenia od kogos kto byl tam i spal. Ja na pewno z czystym sumieniem polecę wam trzy casy, co do reszty, to myślę, że można było w tej samej cenie coś lepszego znaleść. A z tymi casami z polecenia od Kubańczyków, to jest jedna wielka loteria, zazwyczaj polecają się wzajemnie, maja kilka takich osob w dany miescie i dzwonia po koleji i pytaja kto ma wolny pokoj, tak wiec raz moze sie nam trafiac super casa a innym razem...lepiej nie mówić... a jak już przyjedziemy na miejce, właściciel odbierze nas z dworca, to troche tak głupio kręcić nosem i powiedzieć, sorki nie podoba nam się, idziemy szukać czaegoś innego.
Tak więc jeszcze raz REZERWOWAC wszystko przed wylotem na tyle wczesnie na ile sie da. Gdybysmy nie kupili wczesniej biletow lotniczych to z cala pewnoscia moglibysmy zapomniec o dotraciu do Baracoa, bo na miejscu nie bylo juz ani jednego wolnego miejsca. Tak samo z Viazulem, nie na wszystkie dni byly dostepne bilety. Za casy w wiekszosci nie trzeba placic zadnych zaliczek, chyba ze rezerwujecie przez posrednictwo, wtedy czasmi żądaja przedplate calosci lub czesci. Za Viazula i bilety lotnicze płaci się od razu kartą kredytową. To tak na wszelki wypadek, gdyby ktos zadawal sobie pytanie, planowac czy nie planowac tej nieprzewidywalnej Kuby.
Plaże na Kubie - każdy ma jakieś tam swoje wyobrażenia o Kubie. Ja zanim zaczęłam planować wyjazd myślałam, że skoro Kuba należy do Karaibów to na pewno jest cała pokryta rajskimi plażami takimi jak na Dominikanie. Nic bardziej mylnego. Tylko w kilku miejscach na Kubie znajdziemy piękne plaże, niczym z katalogów. Takie plaże w większości znajdują się na północy Kuby i najpiekniejsze z nich to Cayo Guillermo, Cayo Coco, Cayo Santa Maria. Na południu Cayo Largo (niestety tam tylko możemy dostać się samolotem) i w okolicach Hawany Playas del Este. Poza tym zdarzają się oczywiście gdzie nie gdzie małe klimatyczne plaże, ale z tymi Dominikańskimi to nie ma co porównywać. Tak naprawdę, to na Kubę trzeba lecieć, żeby poznać kulturę, ludzi i obyczaje, a jak macie ochotę na wakacje pod palmami w holtelu all inc to zdecydowanie bardziej polecam Dominikane.
Ceny - jednym słowem, zupełne nieadekwatne do jakości. Oczywiście rozumiem, że to biedny kraj i tak naprawdę, oni żyją jedynie z turystów, ale niektóre ceny były naprawdę z kosmosu. Absolutnie nie oczekuję, że ktoś mi coś da za darmo, ale ceny jedzenia w restauracji na poziomie europejskim, kiedy tak naprawdę francuskiemu, czy włoskiemu jedzeniu nie dorasta nawet do pięt, to trochę przesada. Tak samo bilety wstępów do różnego rodzaju atrakcji/muzeów. Wiadomo, że atrakcji nie ma co porównywać, bo to co znajdziemy na Kubie nie znajdziemy w Paryżu, ale jednak często podawana kwota szokowała. W Dubaju było wszystko tańsze, no i jakościowo bez porównania. Najdroższe z wszystkiego jest przemieszczanie się, samolot, taksówki oraz wynajem samochodów. Nam się udało akurat zawsze podróżować w 4 osoby i te koszty trochę się rozkładały, ale i tak transport pożarł największą część budżetu. Nasze wydatki na parę za 14 dni: bilety lotnicze na Kubę - 800 euro, bilety lotnicze wewnętrzne - 300 euro, taksówki+autobus - 400 CUC, noclegi - 350CUC, jedzenie+picie - 700CUC, wstępy+przewodnik+wycieczki+inne wydatki - 400CUC co w sumie daje kwotę ok 3 tyś euro za parę.
Przykładowe średnie ceny:
nocleg na prywatnej kwaterze (casa particular) 25-30 CUC w Hawanie , 20-25 CUC na prowincji
wynajem samochodu: od 80 CUC za dzień, plus ubezpieczenie i kaucja
litr paliwa: 1 CUC
autobus Hawana – Trinidad: 25 CUC
autobus Santiago de Cuba - Trinidad: 33 CUC
taksówka z lotniska do centrum Hawany: 20-30 CUC
wejście do muzeum: 1-9 CUC
1,5 litra wody butelkowanej: 1-1,5 CUC
piwo lub napój gazowany w puszce 0,33l: 1 CUC
ceny w restauracjach od 10-25 CUC za danie, w zależności od standardu restauracji
ceny posiłków na kwaterach: śniadanie 3-5 CUC, obiad 7-10 CUC
butelka rumu od 4 CUC -6 CUC
drink na bazie rumu w kawiarni/restauracji od 3 CUC
Jedzenie - chyba z wszystkich krajów jakie do tej pory odwiedziliśmy najgorsze i najmniej urozmaicone. Oczywiście za leżyco kto lubi i co je na co dzień. My lubimy sobie smacznie zjeść. Lubimy kiedy smaki się uzupełniają, zaskakują. Na Kubie wszystko smakuje tak samo. Codziennie rano będziecie jeść jajka, albo jajka tak, jajka sadzone, albo omlety, do tego owoce i sok. Na obiad kurczak z grilla, który jest tak naprawdę zwykłym kurczakiem z patelni, ryba i owoce morza najczęściej przesmażone/przegotowane. Wszystko ocieka dość mocno tłuszczem. Do tego sałatka, która na 14 obiadów w róznych miejscach 13 razy wygladała identycznie! Pokrojone plasterki pomidora z jednej strony talerza, z drugiej ogórek, albo coś do niego podobnego a na środku poszatkowana biała kapusta. I ryz z fasolą. A i chipsy bananowe, te akurat dla odmiany niemal wszędzie były przepyszne!
Fotografowanie - nieco trudniejsze niż myślałam. W Hawanie możemy zapomnieć o jakichkolwiek portretach. No chyba, że ktoś lubi robić zdjęcia pozujących pań z cygarem. Generalnie w Hawanie jeśli tylko widzą turystę z aparatem to się odwracają, albo każą sobie zapłacić. Dlatego też nie mamy praktycznie żadnych zbliżeń. Kilka zdjęć z większych odległości (do tego niezbędny okazał się obiektyw 70-200 Nikkor f2.8) i kilka portertów osób, z którymi udało nam się nawiązać jakąś rozmowę (choć bez znajomości hiszpańskiego to nie lada wyzwanie). Zdecydowanie lepiej sprawa wygląda na wschodzie Kuby. W Baracoa i Santiago ludzie zdecydowanie bardziej przyjaźni. Sami wręcz proszą się o zdjęcia i dają adresy, żeby im je później przesłać. Tak więc jeśli, ktoś wybiera się na Kubę w celach fotograficznych, Baracoa i Okolice obowiązkowe do zobaczenia.
Na co uważać - generalnie Kuba to bezpieczny kraj, więc pod względem kradzieży, czy ogólnego bezpieczeństwa na ulicach jest ok. W casach zostawialiśmy często wszystkie nasze cenne rzeczy, nigdy nic nie zginęło. Natomiast Kubańczycy mają inne sposoby wyciągania od turystów pieniędzy i warto o nich wiedzieć, żeby nie dać się nabrać. Najczęściej stosowane: Wydawanie w CUP. Jesli płacicie w CUC to muszą wam wydać w CUC, niestety zdarza się, że wykorzystują często niewiedzę turystów i wydają w ichniejszej walucie, która jak wiadomo ma 25 krotnie niższą wartość. Warto przed wyjazdem zapoznać się z banknotami. Pomniki to CUC, ludzie to - CUP, tak najłatwiej zapamiętać. Drugi trik, to chetnie odsprzedadzą wam banknot 3 CUP z wizerunkiem Che za 1-CUC twierdząc, że jest unikatowy oraz wycofany z obiegu. Trzeci trik - przewodnicy czy taksówkarze rowerowi zabiorą was chętnie do super restauracji gdzie drink z niewyczuwalna ilością alkoholu będzie was kosztował 5CUC. Kolejny trik - to taksówkarze, którzy podchodzą na dworcu autobusowym, oferują przejazd za niską cenę, a kiedy już wasz autobus odjedzie cena nagle zwiększa się kilkukrotnie i zostajecie na lodzie. Poza tym w Trinidadzie nie polecam brania wycieczki na koniach w casie, tylko bezpośrednio u kowboja, bo właściciele cas doliczają sobie całkiem sporą marżę, czasami nawet dwukrotną. Jeśli zobaczą was z aparatem większym niż kompaktowy, mogą od was zażądać dodatkowej opłaty, za "profesjonalny sprzęt". Często za wejście do jakiegoś baru jest pobierana opłata, niby wliczony jest w nią drink, ale jak akurat nie masz na niego ochoty, tylko na wodę, to reszty ci nikt nie wyda. Podrabiane cygara sprzedawane na ulicy po atrakcyjnej cenie. Mówią, że cioka/babcia/matka pracuje w fabryce i stąd taka niska cena. Często te cygara nawet nie leżały koło prawdziwych, wkładają do środka liście babanowca albo jakieś inne dziwactwa.
Ufff...no to udalo mi sie skonczyc moja najdluzsza relacje w zyciu Dziekuję wszystkim aktywnym i biernym podczytywaczom Mam nadzieję, że was zachęciłam do odwiedzenia Kuby, a w szczególnosci jej wschodniej części
Marylko dzięki Tobie odkryłam zupełnie nową Kubę, zachęciłaś mnie do powrotu. Twoja relacja jest niesamowita pod względem fotografii jak i bardzo przydatnych informacji. Jeszcze raz wielkie dzięki!!!
Marylko , tak jak Momita pisala wakacje ... do pracy trzeba chodzic i do tego dzieciai zabawiac zeby tez cos z tych ferii mialy
W kazdym razie nadrobilam i naprawde super , super bylo byc z wami tutaj odnosnie zdjec to co ja bede pisala nie zaskoczylas mnie zupelnie bo znowu sa cudowne
Dzieki za relacje , jesienia pewnie wroce do niej nie raz .
Zanim jednak do niego przejdę, chciałam jeszcze napisać kilka słów podsumowujących naszą podróż. Ponieważ kilka osób odniosło momentami wrażenie, że wcale nam się tam nie podobało, że Kuba nas rozczarowała. To nie tak. Kuba zachwyciła nas i oboje jednogłośnie możemy stwierdzić, że to była jedna z najpiękniejszych podróży jaką odbyliśmy. Spełniliśmy nasz cel, czyli odnaleźliśmy prawdziwą Kubę, poznaliśmy wspaniałe osoby, z niektórymi nawet nawiązaliśmy bliższe kontakty. Nasz przewodnik po Baracoa Luis odwiedził nas jakiś czas temu we Wiatrakowie, a Roy i Tali przylatują do nas za nie całe dwa tygodnie. Takie znajomości to najpiękniejsza rzecz jaka w podróży może nas spotkać i cenimy sobie to bardzo. Dzięki temu pobyt na Kubie będzie długo niezapomniany. Poza tym był to zdecydowanie nasz najlepszy kierunek pod względem fotograficznym. Przywieźliśmy kilka tysięcy zdjęć, nawet nie sposób było wam wszystkie pokazać. A to, że czasami pisałam o "minusach" na Kubie, to tylko i wyłącznie dlatego, żebyście wiedzieli jak tam jest naprawdę. Niestety ale wiele osób, które tam jeszcze nie było ma wciąż przekłamany obraz Kuby. Może i kilkanaście lat temu było tak jak większość Kubę sobie wyobraża, ale niestety co roku Kuba się zmienia, a najbardziej zmieniają się ludzie i ich podejście do turystów. Oczywiście mogłam pisać wam tutaj same ochy i achy, zachwycać się wszystkim czym popadnie, ale myślę, że każdy kto czyta te wpisy planując podróż w tamtym kierunku nie tego oczekuje. Poza tym ja zawsze wyznaję teorię, że lepiej być przygotowanym na gorsze i się miło zaskoczyć niż nie miło rozczarować. Natomiast absolutnie nie było moim celem zniechęcenie was do tego kierunku, wręcz przeciwnie. Zachęcam, Kubę trzeba koniecznie zobaczyć, poczuć jej klimat na własnej skórze i to najlepiej jak najszybciej, bo za kilka lat może nie być tam co oglądać.
http://www.addicted-to-passion.com
PORADNIK
Wiza - a dokładnie karta turystyczna jest wymagana, aby wjechać na teren Kuby. My mieliśmy to szczęście, że nasza karta była wliczona w koszt biletów lotniczych i nie musieliśmy się o nią starać. Niestety tak jest tylko w przypadku lotów czarterowych, tak więc przypuszczam, że w większości przypadków będziecie musieli ją załatwić sami. Jej koszt w Ambasadzie Republiki Kuby to 22 euro (płatne tylko gotówką). Możemy pojechać sami do Warszawy lub zlecić to firmie pośredniczącej za odpowiednią opłatą (ok. 100 zł). W obu przypadkach do jej wydania potrzebny będzie paszport, ważna polisa ubezpieczeniowa oraz mail z rezerwacją noclegu. Paszport musi być ważny min. 6 miesięcy od daty planowanego wyjazdu z Kuby. Trzeba mieć również bilet wylotowy (nie koniecznie powrotny na tej samej trasie). Ambasada Kuby mieści się przy ul. Domaniewskiej 34a w Warszawie.
Waluta - Jak wszyscy wiedzą waluty są dwie CUC i CUP, ale to nie jest tak, że CUP jest tylko dla Kubańczyków, a CUC dla turystów. Kubanczycy tak samo bardzo często, za wiele rzeczy muszą płacić w CUC. Jest bardziej podział na to za jakie rzeczy można płacić CUC a za jakie CUP. Za CUP czyli ichniejszą walutę w zasadzie już nie wiele. W sumie to tylko warzywa, owoce, mięso oraz inne artykuły spożywcze. Jedzenie w Kafeterijach, czyli tych okienkach gdzie sprzedają pizze, napoje, kanapki, czy jakieś ciastka. W zasadzie już nie ma restauracji w których można by zapłacić w CUP. Tzn można ale i tak po przeliczeniu z CUC więc, na to samo wychodzi. Jeśli Kubańczyk chce pójść do restauracji, kupić sobie nowe spodnie, bilet na autobus (nie mylić z ciężarówkami), telefon, czy jakichkolwiek inny sprzęt do domu to musi zapłacić w CUC. I teraz tak, jeśli ktoś ma kontakt z turystą, czytaj żyje z niego, bo ma casę, taksówkę, swoją knajpę, jest przewodnikiem, albo sprzedaje kradzione cygara, to on się tam ma jak u pana Boga za piecem i w zasadzie nic mu do szczęścia nie potrzeba, bo ma wszystko co tylko sobie zamarzy. I on też nic dla ciebie nie zrobi taniej, bo niby po co? Jak nie ty to inny. Za CUP już żadnych usług dla turystów nie świadczą. Spotkaliśmy w jednym z ostatnich dni taką właśnie grupkę "bogatych Kubańczyków" których było stać na to, żeby na weekend pojechać sobie do hotelu, żeby poleżeć w basenie, wypić kilka butelek rumu i wypalić kilka paczek dobrych cygar. I rozmawiając z nimi widać było, że oni po prostu kochają ten kraj. Bo dom, media, szkolę i szpital mają za darmo. A całą resztę sobie mogą kupić. A ten Kubańczyk co nie ma żadnego kontaktu z turystą, czyli zapewne jakiś rolnik, żyje sobie gdzieś na wsi i klepie biedę. I poza tym co sobie zasadzi i potem sprzeda za CUP sąsiadowi to w zasadzie nie ma nic. Nie ma na telefon, ani na nowe spodnie, o jedzeniu w restauracji nie wspominając. Dlatego, każdy kto ma trochę oleju w głowie robi co może, żeby sprzedać cokolwiek turyście.
http://www.addicted-to-passion.com
Kiedy jechać -najlepsza pora na odwiedzenie Kuby to pora sucha, która występuje tam od drugiej połowy listopada do kwietnia. Od maja zaczyna się pora deszczowa i trwa ona do października. Należy jednak pamiętać, że to są Karaiby, a na Karaibach jak wiadomo pogoda czasami jest nieprzewidywalna. W porze suchej może nagle padać, a i w porze deszczowej możemy trafić tak, że będziemy tam tydzień i nie spadnie ani jedna kropla deszczu. My byliśmy dokładnie w od 9-23 marca i pogodę mieliśmy idealną. Temperatura była bardzo przyjemna, fajnie się zwiedzało, jedynie w Santiago de Cuba mieliśmy dwa dni dość dużych upałów a tak to powiewała świeża bryza. Polecam ten okres przede wszystkim tym, którzy poza leżakowaniem na plaży mają w planach zwiedzanie.
Czym się poruszać -w zasadzie to można się poruszać wszystkim. Trzeba tylko wziąć pod uwagę dystans jaki mamy do pokonania. Jeśli wybieracie się do Baracoa to polecam dostać się tam samolotem. Wylot jest tylko z Hawany, więc jeśli lądujecie w Varadero, to trzeba najpierw dostać się do stolicy. Trasa do Baracoa jest dość długa i jeśli macie tylko dwa tygodnie, jak większość podróżujących samolot jest idealnym rozwiązaniem. Radze jednak rezerwować tak wcześnie jak tylko się da. Samoloty maja tylko 24 miejsca i bilety szybko się kończą. Autobus szczególnie polecam z Barcoa do Trinidadu. Jedzie on cała noc, więc nie tracicie cennego czasu. No i można zaoszczędzić na noclegu. Celowo zmieniałam trasę, żeby nie tracić całego dnia na podróż. Autobus na trasie Trinidad-Baracoa jedzie w ciągu dnia. Bilety na autobus - Viazul - rezerwujemy TUTAJ. Taksówki - to był nasz główny środek transportu. W zasadzie zawsze korzystaliśmy w czwórkę więc koszty fajnie się rozkładały. Ważne żeby nie dać nabić w butelkę, bo te ceny taksówek czasami są rożne, szczególnie na dłuższych dystansach. Na krótkich mają raczej takie same ceny. Cena taksówki nie powinna przekraczać 3 krotności biletu na Viazula.
http://www.addicted-to-passion.com
Gdzie spać -najlepiej w casas particulares czyli w wynajmowanych przez Kubaczyków pokojach. Jest to najtańsza i zdecydowanie najfajniejsza forma noclegownia. Nie wiem jak jest w hotelach bo nie byłam, ale jeśli chcecie poznać prawdziwy klimat Kuby, posiedzieć z Kubańczykami, wypić z nimi mojito, posłuchać co mówią o Fidelu, to zdecydowanie taką formę noclegową polecam. Jest ona całkowicie bezpieczna. Każda casa jest zgłoszona do rejestru, każdy turysta wpisywany do książki (choć kilka razy zdarzyło nam się nocować na czarno:)) tak więc nie ma obaw. Warto też zamówić u właścicieli casy obiad. Jest on zawsze tańszy w restauracji, a bardzo często smaczniejszy. Każda casa ma nad drzwiami tabliczkę z niebieską kotwicą i po tym od razu można poznać, że tutaj wynajmowane są pokoje.
Kiedy robić rezerwacje -no właśnie, to temat dość ważny, bo pewno czytając w necie różne relacje czy blogi często natkniecie się na informacje, że Kuby nie da się zaplanować, że najlepiej jechać na żywioł i planować z dnia na dzień. Jeśli macie do dyspozycji miesiąc, to oczywiście można sobie na taką przygodę pozwolić, jeśli jednak lecicie na dwa tygodnie i macie w głowie pewne miejsca, które chcecie zobaczyć to nie ma co zwlekać, tylko układać plan jak najszybciej i rezerwować casy oraz kupować bilety. Szczególnie jeśli lecicie w sezonie czyli od grudnia do marca. Oczywiście jeśli komuś nie zależy na czasie, lubi sobie pól dnia spacerować z walizkami i szukac casy, albo nie zalezy mu czy bedzie spal z karaluchami, psami czy innymi stworzonkami, to oczywiscie droga wolna. Ja tam wole przyjemne i schludne miejsca, tym bardziej, ze ceny w danym miescie sa mniej wiecej na tym samym poziomie, a różnica w warunkach OGROMNA. Na miejscu nic nie utargujecie, no moze raz sie nam udalo zaoszczedzic 5CUC, ale to nie sa pieniadze warte zachodu. Lepiej sobie zarezewowac case za 5CUC wiecej i wiedziec, ze jest fajna, czysta, że za oknem nie bedzie dyskoteki i ze dostaniemy na sniadanie cos wiecej niz jajka. Tak wiec kochani Kube zalecam jak najbardziej planowac, jesli macie okreslony czas, wiecie dokladnie co i gdzie chcecie zobaczyc to nie widze powodu, dla ktorego mielibyscie tego nie robic. Nic nie stracicie, a możecie jedynie zyskac! Na calym pobycie wydacie moze 70CUC wiecej za dwie osoby, a unikniecie nieprzyjemnych niespodzianek. Oczywiscie casy najlepiej rezerwowac z polecenia od kogos kto byl tam i spal. Ja na pewno z czystym sumieniem polecę wam trzy casy, co do reszty, to myślę, że można było w tej samej cenie coś lepszego znaleść. A z tymi casami z polecenia od Kubańczyków, to jest jedna wielka loteria, zazwyczaj polecają się wzajemnie, maja kilka takich osob w dany miescie i dzwonia po koleji i pytaja kto ma wolny pokoj, tak wiec raz moze sie nam trafiac super casa a innym razem...lepiej nie mówić... a jak już przyjedziemy na miejce, właściciel odbierze nas z dworca, to troche tak głupio kręcić nosem i powiedzieć, sorki nie podoba nam się, idziemy szukać czaegoś innego.
Tak więc jeszcze raz REZERWOWAC wszystko przed wylotem na tyle wczesnie na ile sie da. Gdybysmy nie kupili wczesniej biletow lotniczych to z cala pewnoscia moglibysmy zapomniec o dotraciu do Baracoa, bo na miejscu nie bylo juz ani jednego wolnego miejsca. Tak samo z Viazulem, nie na wszystkie dni byly dostepne bilety. Za casy w wiekszosci nie trzeba placic zadnych zaliczek, chyba ze rezerwujecie przez posrednictwo, wtedy czasmi żądaja przedplate calosci lub czesci. Za Viazula i bilety lotnicze płaci się od razu kartą kredytową. To tak na wszelki wypadek, gdyby ktos zadawal sobie pytanie, planowac czy nie planowac tej nieprzewidywalnej Kuby.
http://www.addicted-to-passion.com
Plaże na Kubie - każdy ma jakieś tam swoje wyobrażenia o Kubie. Ja zanim zaczęłam planować wyjazd myślałam, że skoro Kuba należy do Karaibów to na pewno jest cała pokryta rajskimi plażami takimi jak na Dominikanie. Nic bardziej mylnego. Tylko w kilku miejscach na Kubie znajdziemy piękne plaże, niczym z katalogów. Takie plaże w większości znajdują się na północy Kuby i najpiekniejsze z nich to Cayo Guillermo, Cayo Coco, Cayo Santa Maria. Na południu Cayo Largo (niestety tam tylko możemy dostać się samolotem) i w okolicach Hawany Playas del Este. Poza tym zdarzają się oczywiście gdzie nie gdzie małe klimatyczne plaże, ale z tymi Dominikańskimi to nie ma co porównywać. Tak naprawdę, to na Kubę trzeba lecieć, żeby poznać kulturę, ludzi i obyczaje, a jak macie ochotę na wakacje pod palmami w holtelu all inc to zdecydowanie bardziej polecam Dominikane.
Ceny - jednym słowem, zupełne nieadekwatne do jakości. Oczywiście rozumiem, że to biedny kraj i tak naprawdę, oni żyją jedynie z turystów, ale niektóre ceny były naprawdę z kosmosu. Absolutnie nie oczekuję, że ktoś mi coś da za darmo, ale ceny jedzenia w restauracji na poziomie europejskim, kiedy tak naprawdę francuskiemu, czy włoskiemu jedzeniu nie dorasta nawet do pięt, to trochę przesada. Tak samo bilety wstępów do różnego rodzaju atrakcji/muzeów. Wiadomo, że atrakcji nie ma co porównywać, bo to co znajdziemy na Kubie nie znajdziemy w Paryżu, ale jednak często podawana kwota szokowała. W Dubaju było wszystko tańsze, no i jakościowo bez porównania. Najdroższe z wszystkiego jest przemieszczanie się, samolot, taksówki oraz wynajem samochodów. Nam się udało akurat zawsze podróżować w 4 osoby i te koszty trochę się rozkładały, ale i tak transport pożarł największą część budżetu. Nasze wydatki na parę za 14 dni: bilety lotnicze na Kubę - 800 euro, bilety lotnicze wewnętrzne - 300 euro, taksówki+autobus - 400 CUC, noclegi - 350CUC, jedzenie+picie - 700CUC, wstępy+przewodnik+wycieczki+inne wydatki - 400CUC co w sumie daje kwotę ok 3 tyś euro za parę.
Przykładowe średnie ceny:
http://www.addicted-to-passion.com
Jedzenie - chyba z wszystkich krajów jakie do tej pory odwiedziliśmy najgorsze i najmniej urozmaicone. Oczywiście za leżyco kto lubi i co je na co dzień. My lubimy sobie smacznie zjeść. Lubimy kiedy smaki się uzupełniają, zaskakują. Na Kubie wszystko smakuje tak samo. Codziennie rano będziecie jeść jajka, albo jajka
tak, jajka sadzone, albo omlety, do tego owoce i sok. Na obiad kurczak z grilla, który jest tak naprawdę zwykłym kurczakiem z patelni, ryba i owoce morza najczęściej przesmażone/przegotowane. Wszystko ocieka dość mocno tłuszczem. Do tego sałatka, która na 14 obiadów w róznych miejscach 13 razy wygladała identycznie! Pokrojone plasterki pomidora z jednej strony talerza, z drugiej ogórek, albo coś do niego podobnego a na środku poszatkowana biała kapusta. I ryz z fasolą. A i chipsy bananowe, te akurat dla odmiany niemal wszędzie były przepyszne!
Fotografowanie - nieco trudniejsze niż myślałam. W Hawanie możemy zapomnieć o jakichkolwiek portretach. No chyba, że ktoś lubi robić zdjęcia pozujących pań z cygarem. Generalnie w Hawanie jeśli tylko widzą turystę z aparatem to się odwracają, albo każą sobie zapłacić. Dlatego też nie mamy praktycznie żadnych zbliżeń. Kilka zdjęć z większych odległości (do tego niezbędny okazał się obiektyw 70-200 Nikkor f2.8) i kilka portertów osób, z którymi udało nam się nawiązać jakąś rozmowę (choć bez znajomości hiszpańskiego to nie lada wyzwanie). Zdecydowanie lepiej sprawa wygląda na wschodzie Kuby. W Baracoa i Santiago ludzie zdecydowanie bardziej przyjaźni. Sami wręcz proszą się o zdjęcia i dają adresy, żeby im je później przesłać. Tak więc jeśli, ktoś wybiera się na Kubę w celach fotograficznych, Baracoa i Okolice obowiązkowe do zobaczenia.
Na co uważać - generalnie Kuba to bezpieczny kraj, więc pod względem kradzieży, czy ogólnego bezpieczeństwa na ulicach jest ok. W casach zostawialiśmy często wszystkie nasze cenne rzeczy, nigdy nic nie zginęło. Natomiast Kubańczycy mają inne sposoby wyciągania od turystów pieniędzy i warto o nich wiedzieć, żeby nie dać się nabrać. Najczęściej stosowane: Wydawanie w CUP. Jesli płacicie w CUC to muszą wam wydać w CUC, niestety zdarza się, że wykorzystują często niewiedzę turystów i wydają w ichniejszej walucie, która jak wiadomo ma 25 krotnie niższą wartość. Warto przed wyjazdem zapoznać się z banknotami. Pomniki to CUC, ludzie to - CUP, tak najłatwiej zapamiętać. Drugi trik, to chetnie odsprzedadzą wam banknot 3 CUP z wizerunkiem Che za 1-CUC twierdząc, że jest unikatowy oraz wycofany z obiegu. Trzeci trik - przewodnicy czy taksówkarze rowerowi zabiorą was chętnie do super restauracji gdzie drink z niewyczuwalna ilością alkoholu będzie was kosztował 5CUC. Kolejny trik - to taksówkarze, którzy podchodzą na dworcu autobusowym, oferują przejazd za niską cenę, a kiedy już wasz autobus odjedzie cena nagle zwiększa się kilkukrotnie i zostajecie na lodzie. Poza tym w Trinidadzie nie polecam brania wycieczki na koniach w casie, tylko bezpośrednio u kowboja, bo właściciele cas doliczają sobie całkiem sporą marżę, czasami nawet dwukrotną. Jeśli zobaczą was z aparatem większym niż kompaktowy, mogą od was zażądać dodatkowej opłaty, za "profesjonalny sprzęt". Często za wejście do jakiegoś baru jest pobierana opłata, niby wliczony jest w nią drink, ale jak akurat nie masz na niego ochoty, tylko na wodę, to reszty ci nikt nie wyda. Podrabiane cygara sprzedawane na ulicy po atrakcyjnej cenie. Mówią, że cioka/babcia/matka pracuje w fabryce i stąd taka niska cena. Często te cygara nawet nie leżały koło prawdziwych, wkładają do środka liście babanowca albo jakieś inne dziwactwa.
http://www.addicted-to-passion.com
Przydatne linki -planując naszą podróż posiłkowałam się kilkoma blogami/stronami, podaje wam linki może się wam sprzydadzą:
http://cuba-miamor.blogspot.nl/
http://simplicite.pl/przewodnik-bardzo-subiektywny-kuba-czesc/
http://olazplecakiem.blogspot.nl/
http://www.cubaccommodation.com/
http://www.addicted-to-passion.com
Ufff...no to udalo mi sie skonczyc moja najdluzsza relacje w zyciu
Dziekuję wszystkim aktywnym i biernym podczytywaczom 
Mam nadzieję, że was zachęciłam do odwiedzenia Kuby, a w szczególnosci jej wschodniej części 
http://www.addicted-to-passion.com
Marylko dzięki Tobie odkryłam zupełnie nową Kubę, zachęciłaś mnie do powrotu. Twoja relacja jest niesamowita pod względem fotografii jak i bardzo przydatnych informacji. Jeszcze raz wielkie dzięki!!!
Marylko , tak jak Momita pisala wakacje ... do pracy trzeba chodzic i do tego dzieciai zabawiac zeby tez cos z tych ferii mialy
W kazdym razie nadrobilam i naprawde super , super bylo byc z wami tutaj
odnosnie zdjec to co ja bede pisala nie zaskoczylas mnie zupelnie bo znowu sa cudowne 
Dzieki za relacje , jesienia pewnie wroce do niej nie raz .
Nie odkladaj marzen - odkladaj na marzenia.