--------------------

____________________

 

 

 



Belle France (1) - Region Centralny, Normandia i Bretania

26 posts / 0 nowych
Ostatni wpis
Strony
achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 12 godzin 37 minut temu
Rejestracja: 01 cze 2020
Belle France (1) - Region Centralny, Normandia i Bretania

W 2014 roku spędzaliśmy wakacje we Francji. Swą podróż po tym kraju rozpoczęliśmy i zakończyliśmy w Beauvais, gdzie po przylocie na tamtejsze lotnisko linią Wizzair odebraliśmy zamówiony samochód. Choć w kolejce do wypożyczalni straciliśmy prawie dwie godziny, to miłą niespodzianką było to, że dostaliśmy samochód wyższej klasy od zamówionego - nowy jak spod igły Nissan Qashqai z silnikiem dieslowskim. Po drogach Francji przemierzyliśmy nim prawie 4.500 km na trasie: Beauvais - Chartres -Rouen - Étretat - Caen - Courseulles sur Mer - Arromanches les Bains - Bayeux - Mont Saint Michel - Saint Malo - Alençon - Ecuillé - Angers - Langeais - Azay le Rideau - Villandry - Chennonceau - Tours - Blois - Amboise - Chambord - Albi - Carcassonne - Lastours - Narbonne - Awinion - Pont du Gard - Arles - Saintes Maries de la Mer - Aigues Mortes - Le Puy en Velay - Beaune - La Rochepot - Dijon - Troyes - Châlons en Champagne - Reims - Compiègne - Beauvais. Choć materiał z podróży jest dość obszerny, spróbuję go przedstawić w jednym wątku.

 

W czasie naszej podróży celowo pominęliśmy francuską stolicę. W Paryżu byłem bowiem kilkakrotnie w poprzednich latach. Tym razem skoncentrowaliśmy się na francuskiej prowincji.

 

A więc ruszajmy w drogę...

 

 

Chartres

 

 

Pierwszym przystankiem na naszym francuskim szlaku było Chartres, słynące z jednej z najpiękniejszych gotyckich katedr w Europie. Mianem "pamięci średniowiecza" określił ją francuski mediewista Émile Mâle (1862-1954). Samo Chartres, leżące w departamencie Eure-et-Loir w Regionie Centralnym, w swej zamierzchłej przeszłości było zamieszkałe przez galijskie plemię Karnutów. Po podboju Galii przez Rzymian miejscowość nosiła nazwę Autricum. W III wieku, według legendy, do Chartres przybyli pierwsi chrześcijanie. Odnaleźli oni w grocie celtycką rzeźbę brzemiennej kobiety, którą uznali za wyobrażenie brzemiennej Najświętszej Marii Panny. Uznali to za cud i zbudowali pierwszy drewniany kościół. W końcu IV wieku miejscowość została siedzibą biskupstwa. Zniszczone i splądrowane przez Normanów miasto odżyło dzięki relikwii, podarowanej w 846 roku przez Karola II Łysego (823-877) i znanej jako "Welon Najświętszej Dziewicy". Przy miejscowej katedrze działała w XI wieku tzw. szkoła z Chartres, zrzeszająca grono czołowych filozofów epoki. W roku 1194 pożar strawił drewniany kościół. Ocalała jednak święta relikwia - sancta camisia, czyli suknia, którą ponoć miała na sobie Maria Panna podczas narodzin Chrystusa. Wydarzenie to zostało uznane za cud i dlatego cystersi zdecydowali się na budowę kamiennej świątyni. Nazwiska jej budowniczych nie są znane. Budowa miała miejsce w latach 1194-1220, a w roku 1260 nastąpiła konsekracja katedry. Była to pierwsza we Francji katedra poświęcona Najświętszej Dziewicy. W średniowieczu co roku odbywały się tu cztery wielkie odpusty, na które ściągały tłumy pielgrzymów.

 

W 1979 roku katedra w Chartres została wpisana na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.

 

-----

 

Przekraczamy most na przepływającej przez miasto rzece Eure i idziemy ulicą, prowadzącą na Stare Miasto i do widocznej gotyckiej katedry p.w. Najświętszej Marii Panny. W starej części Chartres pewnym zaskoczeniem była dla nas duża ilość szachulcowych domów, które wcześniej kojarzyłem raczej z Niemcami, a nie z Francją. Później, okazało się, że budynki tego typu są także bardzo rozpowszechnione na terenie północnej i środkowej Francji.

 

 

 

 

 

 

 

 

Mijamy Place Billard, halę mieszczącą targ warzywny, a po chwili Rue aux Herbes doprowadza nas do katedry p.w. NMP.

 

 

 

 

Katedra p.w. NMP (Cathédrale Notre-Dame de Chartres). Świątynia ma dwie wysokie wieże: wyższa (115,18 m) pochodzi z roku 1513, zaś niższa (105,66 m) i mniej wyszukana zbudowana została w latach 1145-1165. Gotycka katedra p.w. NMP powstała na ruinach katedry romańskiej. Jej fundamenty stanowią grube mury wpuszczone w ziemię na głębokość 8 metrów, dzięki czemu cała budowla jest bardzo stabilna i ma absolutnie równą podstawę. Znany poeta Charles Péguy (1873-1914) tak bez ponad sto lat temu pisał o katedrze w Chartres:

 

"Oto jest żniwo, Pani, oto święte zboże,
Którego nie wysuszą wrześniowe upały,
Którego srogość chłodów grudniowych nie zmoże,
Oto sługa Twój, Pani, oto świadek stały".

 

 

 

 

Zegar słoneczny na fasadzie katedry p.w. NMP.

 

 

Zachodni portal katedry p.w. NMP. Przed trzema ostrołukowymi portalami (zwanymi wspólnie Portalem Królewskim) stoją wysmukłe, kamienne posągi, o wydłużonych sztucznie proporcjach, odziane w szaty o bardzo ornamentalnie udrapowanych fałdach. Wydaje się, że ludzki tłum zastygł w kamienne kolumny - dlatego ów typ rzeźb nazwano "statues-colonnes". Ich plastyczność i oderwanie od architektury to rzecz ówcześnie nowa. Z Chartres nowe sposoby odtwarzania rzeczywistości w kamieniu rozeszły się po Francji i świecie. Wewnątrz i na zewnątrz budowli znajduje się ponad 10.000 rzeźb z kamienia i szkła.

 

 

 

 

Wnętrze katedry p.w. NMP podzielone jest na trzy nawy. Całkowita długość świątyni to 130 metrów, wysokość 37 metrów i szerokość 16,4 metrów. W katedrze znajduje się 176 kolorowych witraży, które zajmują łączną powierzchnię ponad 2600 m². Dzięki swojemu wiekowi i urodzie, witraże z katedry w Chartres stanowią najbogatszą kolekcję witraży w Europie. Wspaniały zespół witraży został ufundowany przez władcę, arystokrację, księży i cechy w latach 1210-1240. W 176 oknach katedry znajdują się przedstawienia biblijne oraz sceny z życia codziennego w XIII wieku. Kolorowe kawałki szkła łączone są ze sobą ołowianymi spojeniami i żelaznymi prętami. Każdy witraż podzielony jest na kwatery, które z reguły czyta się od strony lewej do prawej i od dołu do góry. Trzy wielkie rozety zdobią katedrę, z czego dwie wpisane są w łuk lancetowy. Zachodnia opisuje scenę Sądu Ostatecznego, podczas gdy północna i południowa przywołują sceny adoracji NMP oraz adoracji Chrystusa. Podczas obu wojen światowych witraże były zdemontowane i zabezpieczone przed zniszczeniem.

 

 

 

 

 

 

 

Wewnątrz katedry p.w. NMP znajduje się również największy w Europie labirynt. Poza funkcją dekoratywną umożliwiał on człowiekowi średniowiecza odbycie na kolanach wędrówki, rozumianej jako pielgrzymka do Ziemi Świętej, odprawianej najczęściej w akcie pokuty za grzechy. Podobne labirynty ułożone w posadzce nawy głównej występują w większości katedr średniowiecznych.

 

 

Fragment północnej ściany katedry p.w. NMP, a także portal i rozeta na północnej ścianie. Świątynia zbudowana jest na planie krzyża łacińskiego i jest trójnawową bazyliką z transeptem i podwójnym ambitem otwierającym się na pięcionawowe prezbiterium. Legenda głosi, że wiedza architektoniczna potrzebna do zbudowania katedry przywieziona została ze Wschodu przez templariuszy. Dzisiejsza katedra p.w. NMP jest, wg danych, co najmniej piątą świątynią w tym miejscu. Do XII stulecia powstały cztery kolejne kościoły. Wszystkie zostały przez pożary: pierwszy wzniecił książę Akwitanii w 743 roku, drugi raz ogień podłożyli Duńczycy w 858 roku, trzeci kościół spłonął w 962 roku, a czwarty w 1020 roku. Budowlę piątej świątyni rozpoczęto w 1134 roku, ale w roku 1194 spłonęła ona niemal zupełnie. Na konstrukcję ścian katedry p.w. NMP w Chartres składają się wykute w skale filary. Wzmocniono je solidnymi przyporami, składającymi się z filarów i łęków oporowych. Dzięki temu możliwe jest uniesienie ciężaru rozległego sklepienia.

 

 

 

 

 

 

 

Dawny pałac biskupi z XVII-XVIII wieku oraz ogród widziany z sąsiadującego z nim tarasu.

 

 

 

Budynki w pobliżu katedry p.w. NMP.

 

 

 

-----
 

Rouen

 

 

Kolejnym miastem na naszym francuskim szlaku była dawna stolica księstwa Normandii - Rouen.

 

Położone w regionie Górna Normandia w departamencie Seine-Maritime miasto jest wielkim portem morsko-rzecznym na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych w pobliżu ujścia Sekwany. W starożytności dzisiejsze Rouen było grodem galijskim, następnie rzymskim miastem Rotomagus. Od ok. 260 roku jest siedzibą biskupstwa, a później arcybiskupstwa. W roku 841 i ponownie w roku 859 zostało spalone przez Normanów. Od roku 911 stało się stolicą księstwa Normandii. Miasto było ważnym ośrodkiem handlu i rzemiosła. Zmonopolizowało także morski eksport wina z Szampanii i Burgundii. W roku 1204 Rouen zostało włączone do domeny królewskiej. W czasie wojny stuletniej, w latach 1419-1449 pozostawało w rękach Anglików. W 1431 roku spalono tu na stosie Joannę d'Arc. Od II połowy XV wieku rozkwit Rouen związany był z handlem kolonialnym i wyrobem fajansów. W XVI i XVII wieku miasto stanowiło ważny ośrodek hugenotów. Po wybuchu rewolucji francuskiej było ośrodkiem rojalistów. W XIX wieku rozwój miasta przyśpieszony został usprawnieniem żeglugi na Sekwanie i połączeniami kolejowymi.

 

Rouen przyciąga uwagę pięknymi zabytkowymi staromiejskimi kamieniczkami i wspaniałymi zabytkami sakralnymi - gotycką katedrą Notre Dame z XII-XVI wieku, uwiecznioną w serii obrazów Claude'a Moneta, kościołami p.w. św. Maclou i św. Wincentego, opactwem Saint Ouen, pięknym Pałacem Sprawiedliwości z XV-XVI wieku, ratuszem z XVIII wieku i późniejszymi zabytkami.

 

Warto zauważyć, że wśród miast partnerskich Rouen znajdziemy aż pięć miast polskich: Wejherowo, Gostyń, Gdańsk, Luboń i Szczecin.

 

-----

 

Rue de la République w centrum miasta.

 

 

Jedna z pięknych XIX-wiecznych kamienic przy rue Alsace-Lorraine w centrum miasta.

 

 

 

Kamienice przy Placu Katedralnym (Place de la Cathédrale).

 

 

Katedra p.w. Wniebowzięcia NMP. Świątynia jest najbardziej prestiżowym zabytkiem miasta i zarazem siedzibą archidiecezji Rouen. Pierwsza historyczna wzmianka o biskupie w Rouen pochodzi z roku 314, natomiast świadectwo o istnieniu pierwszej katedry datuje się na przełom 395 i 396 roku. Podczas prac wykopaliskowych, prowadzonych w 1954 roku, archeolog Georges Lanfry (1884-1969) odkrył kryptę pochodzącą z czasów Karolingów. W roku 1986, wykopaliska prowadzone przez Jacquesa Le Maho potwierdziły istnienie kościoła z tego okresu. Ok. 841 roku ówczesna świątynia doznała zniszczeń, spowodowanych rajdami Wikingów i pożarem Rouen. Po zawarciu traktatu w Saint-Clair-sur-Epte w 911 roku Rouen zostało stolicą księstwa Normandii. W I połowie XI wieku arcybiskup Robert le Danois (?-1037) przebudował prezbiterium w stylu romańskim i powiększył istniejącą bazylikę Notre-Dame. Przerwane po jego śmierci prace ukończył arcybiskup Maurille (?-1067) w 1063 roku. Wzniesiona na planie krzyża katedra romańska posiadała nawę o tych samych rozmiarach, co obecna katedra. Od 1145 roku prowadzono prace nad budową katedry gotyckiej, zakłócone pożarem w 1200 roku. Budowę zakończono około roku 1237. W następnych latach i wiekach katedrę rozbudowywano o kolejne kaplice, elementy architektoniczne i ornamenty. W katedrze warto zwrócić uwagę na Portal des Libraires z XIII wieku oraz XIV-wieczny Portal de la Calende z kunsztowną rzeźbą i delikatnym maswerkowaniem. Centralny portal świątyni został przebudowany przez Roullanda Le Roux (1465-1527) w latach 1508-1511. Autorem dekoracji portalu i tympanonu był Pierre des Aubeaux. W roku 1562 katedra p.w. Wniebowzięcia NMP została splądrowana przez hugenotów, zaś w roku 1683 huragan zniszczył jej zachodnią fasadę. Odbudowę zniszczeń sfinansował król Ludwik XIV (1638-1715). W I połowie XVIII wieku podwyższono prezbiterium i wyposażono je w nowy ołtarz. Podczas rewolucji francuskiej katedra w Rouen została przekształcona w tzw. "Świątynię Rozumu". Kaplicę NMP wykorzystywano jako stodołę, zaś reszta budynku pełniła funkcję sali koncertowej. Status katedry został światyni przywrócony w 1796 roku. W 1822 roku od uderzenia pioruna spłonęła strzelista renesansowa wieża katedry. Zaproponowana przez architekta Jeana-Antoina Alavoine’a (1778-1834) budowa żeliwnej neogotyckiej wieży została zrealizowana w latach 1825-1884 i zakończona ustawieniem czterech miedzianych dzwonnic, wykonanych przez Ferdinanda Marrou (1836-1917) w oparciu o projekt Jacquesa-Eugène’a Barthélémy’ego (1799-1882). W XIX wieku przeprowadzono w katedrze także kilkakrotnie prace renowacyjne. Świątynia ujęta jest dwiema różnej wysokości wieżami - północną Tour St-Romain oraz późniejszą Tour du Beurre. W latach 1876-1880 katedra w Rouen była najwyższym budynkiem na świecie. Jej wyższa wieża ma 151 m wysokości. Obecnie jest to czwarty co do wysokości kościół na świecie. W latach 90. XIX wieku Claude Monet (1840-1926) namalował cykl prawie 30 obrazów katedry w Rouen, z których kilka jest wystawianych w Musée d'Orsay w Paryżu. Artysta badał efekt zmiany światła padającego na zachodnią fasadę i opisał zarówno detale powierzchni, jak i bryłę, przedkładając kolor nad rysunek. Świątynia doznała poważnych uszkodzeń w czasie działań wojennych w 1940 i 1944 roku. Powojenne prace nad restauracją zabytku były prowadzone pod kierownictwem Alberta Chauvela (1895-1974) i przy aktywnym udziale Georgesa Lanfry’ego. Ponowne otwarcie zrekonstruowanej katedry nastąpiło w 1956 roku przy udziale przezydenta Republiki Francuskiej Julesa Gustave’a René Coty’ego (1882-1962).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W katedrze p.w. Wniebowzięcia NMP znajduje się grobowiec Ryszarda Lwie Serce (1157-1199), zawierający serce króla.

 

 

Wieża Maślana (Tour du Beurre) przy katedrze p.w. Wniebowzięcia NMP została ukończona w 1506 roku przez Jacquesa Le Roux. Jej nazwa pochodzi stąd, że budowa została sfinansowana z podatków nakładanych na sprzedaż masła.

 

 

Kościół p.w. św. Maclou. Łuki portalu głównego zdobią sceny przedstawiające zmartwychwstanie zmarłych, zaś tympanon - sceny Sądu Ostatecznego. Świątynia jest architektonicznym klejnotem, wzniesionym w stylu gotyku płomienistego w latach 1437-1517. Zachodnią fasadę zdobi wielka rozeta, zaś przed wejściem znajduje się wsparty na filarach ganek, pod którym mieści się troje drewnianych drzwi z bogatą renesansową dekoracją rzeźbiarską. Transept kościoła nie wystaje poza kaplice boczne. Świątynia posiada - zgodnie z normandzką tradycją - wieżę-latarnię, służącą zarazem za dzwonnicę. Ma ona 83 m wysokości, pochodzi z XIX wieku i jest dziełem Jacquesa-Eugène’a Barthélémy’ego. Prezbiterium zamknięte jest czworoboczną absydą. W kościele możemy zobaczyć też widoczną na jednym ze zdjęć figurę patrona świątyni. Św. Maclou, zwany także św. Malo, był walijskim misjonarzem i biskupem, żyjącym w I połowie VII wieku. Kościół został poważnie uszkodzony w czasie II wojny światowej. Wnętrze jest zaprojektowane tak, by zebrać jak najwięcej światła i jest bardzo jasne. To jeden z powodów, dla których kolumny nawy i prezbiterium pozbawione są kapiteli. W odnowionym prezbiterium brak jest pięknych dekoracji rzeźbiarskich, które zdobiły je przed wojną i które zachowały się tylko w jednej z kaplic. W oknach zachowało się niewiele z dawnych witraży, a te które się zachowały są przemieszane z elementami współczesnymi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Na ulicach Rouen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Staromiejska brama-wieża ze średniowiecznym zegarem (tzw. Gros-Horloge), zbudowanym w 1389 roku. Obie fasady obecnego zegara pochodzą z okresu jego renesansowej rekonstrukcji, dokonanej w XVI wieku. Przedstawiają one złociste słońce z 24 promieniami umieszczone na błękitnym tle z gwiazdami.

 

 

 

 

Jedna ze staromiejskich restauracji przy rynku.

 

 

Kościół p.w. św. Joanny d’ Arc został zbudowany wg projektu, którego autorem jest Louis Arretche. W tym kościele o śmiałej i wyzywającej architekturze można podziwiać witraże z prezbiterium dawnego kościoła p.w. św. Wincentego, usytuowanego uprzednio przy ulicy św. Joanny d’ Arc i zniszczonego w 1944 roku. Świątynia została oddana do użytku w 1979 roku, a w inauguracji uczestniczył prezydent Valéry Giscard d'Estaing (1926-2020). Obok kościoła znajduje się miejsce, upamiętniające śmierć Joanny d'Arc. Ta francuska bohaterka narodowa, święta Kościoła katolickiego i patronka Francji, została spalona na stosie na rynku w Rouen 30 maja 1431 roku w wieku 19 lat.

 

 

 

Gotycki Pałac Sprawiedliwości (Le palais de justice), zbudowany w okresie od XV do XX wieku, był dawniej siedzibą parlamentu Normandii. Jedynie skrzydło na lewo od fasady, zbudowane w XV i XVI wieku, jest autentyczną budowlą gotycką. Pozostałe partie pochodzą z okresów późniejszych. Są utrzymane w stylu neogotyckim i są dziełem różnych architektów, m.in. Paula Seimersheima (1840-1916) i Luciena Leforta (1850-1916).

 

 

Opactwo Saint-Ouen. Założone ok. 750 roku, było jednym z najpotężniejszych benedyktyńskich klasztorów Normandii. Swój początek wywodzi od klasztoru św. Piotra, który powstał w roku 553. W pierwszym kościele z epoki Merowingów został w roku 684 pochowany przyszły patron opactwa - św. Ouen. Pierwszy klasztor benedyktyński został zniszczony przez Wikingów w 841 roku. Został on odbudowany z inicjatywy o. Hildeverta w końcu X wieku. W roku 1067 Wilhelm I Zdobywca (~1028-1087) potwierdził nadania dla opactwa. W tym okresie, kościół karoliński został przebudowany na świątynię w stylu romańskim p.w. św. Piotra. Budowa opactwa została ukończona w 1126 roku. Prace nad budową zachowanego do dziś opactwa gotyckiego rozpoczęły się w 1318 roku pod kierownictwem opata Jeana Roussela, zwanego ojcem Marc d'Argent. Uległy one spowolnieniu podczas wojny stuletniej. Zachowane w kaplicy św. Agnieszki epitafium z 1440 roku wymienia mistrza Aleksandra Bernevala (1367-1440) jako budowniczego kościoła. Kościół klasztorny, który wielu turystów bierze za katedrę z racji jego majestatycznych proporcji, stoi w dawnych ogrodach klasztoru. Choć jego budowa trwała ponad dwa stulecia, budynek prezentuje niezwykłą jednorodność, ponieważ kolejni budowniczowie pozostali wierni pierwotnemu projektowi. Nawa kościoła została ukończona w 1537 roku, zaś elewacja zachodnia - dopiero w XIX wieku. Po rewolucji francuskiej, w 1803 roku w pięknym klasycystycznym XVIII-wiecznym budynku dawnego klasztornego dormitorium umieszczono siedzibę władz miejskich. Dom zakonny został rozebrany w 1816 roku, zaś kościół, mieszczący w okresie rewolucji fabrykę, został zwrócony katolikom. Kościół jest jednym z rzadkich przykładów tzw. "gotyku promienistego". Świątynia o długości 137 m przykryta jest sklepieniami na wysokości 33 m. Wnętrze zadziwia elegancką architekturą i wyjątkową jasnością. Seria 80 witraży zdobi trzy poziomy kościoła. Godne uwagi są także wielkie organy - dzieło XIX-wiecznego organmistrza Aristide'a Cavaillé-Colla (1811-1899). Obecnie kościół pełni funkcję galerii sztuki i sali koncertowej.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Konny brązowy pomnik Napoleona I Bonaparte (1769-1821). Jego autorem jest francuski rzeźbiarz Gabriel-Vital Dubray (1813-1892).

 

 

Jeden z placów w centrum miasta.

 

 

Kościół przy Placu św. Marka.

 

 

-----

 

Étretat

 

 

Étretat jest niewielkim miasteczkiem, położonym na Wybrzeżu Alabastrowym (Côte d’Albâtre) nad Kanałem La Manche w departamencie Seine-Maritime w Górnej Normandii. Miejscowość znana jest z malowniczych kredowo-wapiennych klifów, iglic i łuków (Porte d'Aval, Porte d'Amont i Manneporte), rozsławionych obrazami takich artystów jak Eugène Boudin (1824-1898), Gustave Courbet (1819-1877) i Claude Monet (1840-1926). Pierwotnie była niewielką wioską rybacką, która z czasem przekształciła się w renomowany kurort.

 

-----

 

Na plaży w Étretat i na spacerze po okolicznych klifach.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Widoczne urwisko Porte d'Aval w wyniku erozji uzyskało formę łuku. Pisarz Guy de Maupassant (1850-1893) porównał je do słonia zanurzającego trąbę w wodzie.

 

 

W centrum miasteczka.

 

 

 

 

 

 

Godnym uwagi zabytkiem Étretat jest kościół p.w. NMP. Pochodzi on z XII-XIII wieku i był świątynią podległą opactwu w niedalekim Fécamp. Kościół zbudowany jest na planie krzyża łacińskiego. Nad transeptem wznosi się na czterech filarach wieża-latarnia, charakterystyczna dla gotyckich kościołów anglo-normandzkich. Za wyjątkiem XIX-wiecznego tympanonu, fasada kościoła i sześć przęseł nawy utrzymana jest w stylu romańskim. Reszta świątyni reprezentuje styl gotycki. Wnętrze kościoła zdobią witraże z XIX i XX wieku. Z XIX wieku pochodzą organy, których konstruktorem był znany organmistrz francuski Aristide Cavaillé-Coll (1811-1899). Na sąsiadującym z kościołem cmentarzu znajduje się obszerna kwatera żołnierzy z krajów Commonwealthu, poległych w czasie I wojny światowej.

 

 

 

 

 

 

 

Wszyscy zatrzymywali się i obserwowali tego ptaszka. Zrobiłem więc zdjęcie i ja, choć nie mam zielonego pojęcia, co to za gatunek.

 

 

W drodze do Caen czekała nas jeszcze promowa przeprawa przez Sekwanę.

 

 

-----

Caen

 

 

Położone nad rzeką Orne, w pobliżu jej ujścia do kanału La Manche, miasto Caen jest stolicą historycznej Normandii i ośrodkiem administracyjnym regionu Dolna Normandia oraz departamentu Calvados. Przez kolejne 4 dni, Caen było naszą bazą do zwiedzania Normandii i krótkiego wypadu do Bretanii.

 

Caen zostało założone w II połowie XI wieku przez Wilhelma Zdobywcę (~1028-1087) jako jego główna siedziba. W mieście wybudowano zamek i dwa opactwa - męskie (Abbaye aux Hommes) i żeńskie (Abbaye aux Dames). W opactwie męskim znalazł miejsce swego wiecznego spoczynku Wilhelm, zaś w opactwie żeńskim pochowano jego żonę Matyldę Flandryjską (~1031-1083). Późniejsze dzieje miasta były burzliwe. W czasie wojny stuletniej, w 1346 i 1417 roku, Caen zostało zdobyte i splądrowane przez Anglików. W 1450 roku powróciło do Francji. Rozkwit miasta nastąpił w XVI wieku i był związany z francuską penetracją wybrzeży Ameryki i Afryki. W czasie wojen religijnych we Francji miasto mocno ucierpiało. W XVII wieku było ważnym ośrodkiem protestantyzmu. Straciło na znaczeniu po odwołaniu edyktu nantejskiego przez Ludwika XIV (1638-1715) w 1685 roku. W okresie rewolucji francuskiej, w latach 1789-1799 w Caen duże wpływy mieli żyrondyści. Wiek XIX to okres industrializacji i rozbudowy miasta.

 

W czasie Operacji "Overlord" w czerwcu i lipcu 1944 roku w mieście i jego okolicach toczyły się zacięte walki wojsk alianckich z Niemcami. Caen zostało ostatecznie zdobyte przez brytyjską 2. Armię, lecz w wyniku działań bojowych zostało zniszczone w około 60%. Dziś odbudowane ze zniszczeń miasto jest dużym ośrodkiem przemysłu samochodowego, elektronicznego, farmaceutycznego, papierniczego i cementowego. Caen jest również starym ośrodkiem naukowym z uniwersytetem istniejącym od 1432 roku, politechniką i licznymi instytutami badawczymi.

 

-----

 

Męskie opactwo św. Szczepana (Abbaye de Saint Étienne), znane również jako Abbaye aux Hommes jest jednym z najwspanialszych zabytków romańskich w Normandii. Jak wszystkie duże opactwa normandzkie, Abbaye aux Hommes było opactwem benedyktynów. Podobnie jak opactwo żeńskie (Abbaye aux Dames), zostało zbudowane w XI wieku. Około 1120 roku w obu obiektach po raz pierwszy we Francji zastosowano sklepienie żebrowe. Architektura obu klasztornych kościołów stanowi zapowiedź gotyku. Wieże i iglice dodano w XIII wieku. Oba klasztory - Abbaye aux Hommes i Abbaye aux Dames - zostały ufundowane przez Wilhelma Zdobywcę i jego żonę Matyldę Flandryjską jako pokuta za ślub zawarty wbrew zakazowi papieża, umotywowanemu zbyt bliskim stopniem pokrewieństwa między małżonkami. W czasie wojen religijnych, wysoka wieża-latarnia pośrodku kościoła runęła i nigdy nie została odbudowana.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tablica w kościele opackim p.w. św. Szczepana w Abbaye aux Hommes, upamiętniająca 900. rocznicę urodzin Wilhelma Zdobywcy oraz jego grób. Został on pochowany w kościele w opactwie męskim, jego żona Matylda - w opactwie żeńskim. Niestety, oryginalny nagrobek Wilhelma wykonany z czarnego marmuru został zniszczony w XVI wieku przez kalwinów i ikonoklastów, a kości władcy zostały rozrzucone.

 

 

 

W krużgankach dawnych zabudowań Abbaye aux Hommes. Podczas rewolucji francuskiej opactwo zostało zlikwidowane, a kościół p.w. św. Szczepana stał się świątynią parafialną. W latach 1804-1961 budynki opactwa mieściły prestiżową szkołę Lycée Malherbe. Podczas walk o Normandię w 1944 roku w zabudowaniach opactwa mieścił się szpital i miejsce schronienia dla wielu mieszkańców Caen.

 

 

 

 

Przylegający do opactwa męskiego budynek ratusza.

 

 

Widok sprzed ratusza w kierunku starego, częściowo zrujnowanego kościoła p.w. św. Szczepana (tzw. Saint-Étienne-le-Vieux). Prawdopodobnie kościół ten pochodzi z X wieku. Przydomek "le Vieux" (stary) pozwala odróżnić go od kościoła opackiego pod tym samym wezwaniem, lecz o wiek młodszego. Kościół ten został bardzo zniszczony podczas oblężenia Caen w 1417 roku w czasie wojny stuletniej. Widoczna wieża pochodzi z okresu XV-wiecznej odbudowy. Również w 1944 roku popadający w ruinę kościół został uszkodzony przez artylerię niemiecką.

 

 

 

Na ulicach Caen.

 

 

 

Opactwo św. Trójcy (Abbaye de la Sainte Trinité), znane jako Abbaye aux Dames było klasztorem benedyktynek, ufundowanym przez Matyldę Flandryjską, żonę Wilhelma Zdobywcy. Kościół opacki został zbudowany w latach 1062-1130. W XIX wieku wieże i fasada zostały całkowicie zrekonstruowane. Budynki klasztorne były w ciągu wieków przebudowywane. W czasie rewolucji francuskiej siostry benedyktynki zostały z opactwa usunięte w 1791 roku. W 1823 roku do opactwa - przekształconego w przytułek szpitalny (L'Hôtel-Dieu de Caen), a następnie w hospicjum-szpital św. Ludwika - przybyły siostry augustianki, które pełniły tu posługę do roku 1983.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Siedziba Rady Regionalnej Dolnej Normandii (Conseil régional de Basse-Normandie) i sale wystawowe mieszczące się w zabudowaniach Abbaye aux Dames.

 

 

-----

 

Plaże D-day

 

 

Wczesnym rankiem 6 czerwca 1944 roku (D-day) wojska Sprzymierzonych rozpoczęły lądowanie na plażach Normandii i przełamywanie niemieckiego Wału Atlantyckiego. Lądowanie to, określone kryptonimem "Neptun", było pierwszą fazą operacji desantowej w okupowanej Francji, znanej pod kryptonimem "Overlord". Alianccy spadochroniarze zostali zrzuceni w pobliżu Sainte-Mère-Eglise i tzw. Pegasus Bridge, zaś desant morski lądował na plażach oznaczonych kryptonimami: "Sword", "Juno", "Gold", "Omaha" i "Utah". Nazwy te nadal są w powszechnym użyciu. Z w/w plaż odwiedziliśmy trzy - "Sword", "Juno" i "Gold".

 

-----

 

Courseulles-sur-Mer

 

Courseulles-sur-Mer jest nadmorską miejscowością, leżącą w departamencie Calvados w Dolnej Normandii u ujścia rzeki Seulles do Kanału La Manche. 6 czerwca 1944 roku w ramach operacji "Overlord" ponad 14.000 żołnierzy kanadyjskich szturmowało 8-kilometrowy odcinek plaży położony pomiędzy Graye-sur-Mer i Saint Aubin-sur-Mer, oznaczony kryptonimem "Juno". Po dokonaniu desantu, port rybacki w Courseulles-sur-Mer był przez pierwsze dwa tygodnie wykorzystywany przez Aliantów do wyładunku przeszło 1.000 ton materiałów wojennych dziennie. W ciągu kolejnych miesięcy na plaży "Juno" wylądowało ok. 150.000 żołnierzy 3. Kanadyjskiej Dywizji Piechoty i 2. Kanadyjskiej Brygady Pancernej. Atak był okupiony 1.074 ofiarami, w tym 369 poległymi w pierwszym dniu inwazji.

 

 

 

 

 

Dawne umocnienia niemieckie na plaży "Juno".W pobliżu plaży ustawiono duży krzyż lotaryński, upamiętniający przybycie na to miejsce - kilka dni po uchwyceniu przyczółków - przywódcy Wolnych Francuzów, gen. Charlesa de Gaulle'a (1890-1970), zaś na samej plaży postawiono pomnik, upamiętniający lądowanie aliantów.

 

 

 

 

 

 

Wydarzenia D-day oraz udział Kanadyjczyków w II wojnie światowej upamiętnia Juno Beach Centre. Jest ono jest wyrazem hołdu dla 45.000 żołnierzy kanadyjskich poległych w czasie II wojny światowej, w tym 5.500, którzy stracili życie w walkach o Normandię. Juno Beach Centre zostało otwarte w 2003 roku z inicjatywy grupy weteranów i wolontariuszy, której przewodził były artylerzysta Garth Webb (1918-2012). Budynek muzealny zaprojektowany został przez kanadyjskiego architekta Briana K. Chamberlaina. Jest to jednopiętrowa konstrukcja o kształcie, przypominającym stylizowany liść klonu. Obok centrum znajduje się symboliczny cmentarz żołnierzy kanadyjskich, poległych w czasie szturmowania plaży "Juno" 6 czerwca 1944 roku, oraz pomnik poświęcony żołnierzom biorących udział w walkach. Widzimy, że w operacji desantowej brali udział również i Polacy.

 

 

 

 

 

 

 

 

Oryginalny pomnik wznieśli także kanadyjscy Inuici.

 

 

-----

 

 

Colleville-Mongomery

 

 

Colleville-Mongomery, dawniej nosząca nazwę Colleville sur Orne, to miejscowość w departamencie Calvados położona przy plaży "Sword", na której 6 czerwca 1944 roku lądowały oddziały brytyjskie. Na zdjęciu - pomnik marszałka polnego Bernarda Law Montgomery’ego (1887-1976).

 

 

Pomnik Billa Millina (1922-2010) ps."Piper Bill", żołnierza i 1. Brytyjskiej Brygady Specjalnej gen. Simona Christophera Josepha Frasera (zwanego lordem Lovat). Brał on udział w lądowaniu na plaży Sword w Colleville w Normandii w 1944 roku i zagrzewał kolegów do walki grą na dudach. Pomnik został odsłonięty 8 czerwca 2013 roku.

 

 

Plaża "Sword".

 

 

-----

 

Douvres-la-Délivrande

 

 

Neogotycki kościół p.w. NMP w Douvres-la-Délivrande w pobliżu plaży "Sword". W miejscowości tej w czasie II wojny światowej zlokalizowana była niemiecka stacja radarowa (radary Siemens "Wasserman" i "Würzburg Riese"), stanowiąca część strategicznych instalacji obronnych Wału Atlantyckiego. W nocy z 5 na 6 czerwca 1944 roku częstotliwości, na których pracowała niemiecka sieć radarowa pomiędzy Cherbourgiem i Le Havre, zostały zakłócone i praktycznie zablokowane przez aliantów, zaś rankiem 6 czerwca 1944 roku instalacje w Douvres-la-Délivrande zostały ostrzelane przez artylerię okrętową. Otoczona przez siły alianckie niemiecka załoga stacji radarowej stawiała opór do 17 czerwca 1944 roku.

 

 

 

-----

Arromanches les Bains

 

 

Arromanches les Bains jest miasteczkiem w departamencie Calvados. Na tutejszych plażach, oznaczonych kryptonimem ”Gold” lądowały w 1944 roku w ramach operacji ”Overlord” oddziały brytyjskie.

 

 

 

 

W Arromanches les Bains Anglicy zbudowali prowizoryczny sztuczny port, umożliwiający wyładunek 9.000 ton materiałów dziennie, w tym ciężkiego sprzętu, w oczekiwaniu na zdobycie portów w Le Havre i Cherbourgu. Sztuczny port, nazwany "Mulberry Harbour", został oddany do użytku 14 czerwca 1944 roku. Podobną instalację zbudowano również na położonej dalej na zachód plaży "Omaha", na której lądowali Amerykanie. Pozostałości sztucznego portu można oglądać do dziś. Elementy portu (betonowe kesony), z których montowano ściany i nabrzeża zostały przyholowane z Anglii. Do czasu uruchomienia sztucznego portu, na plażach Normandii wylądowało ponad 300.000 ludzi, 54.000 pojazdów, 104.000 ton zaopatrzenia. Podczas 100 dni funkcjonowania "Mulberry Harbour" przybyło tędy 2,5 miliona ludzi, 500.000 pojazdów oraz 4 miliony ton zaopatrzenia. Największą wydajność port osiągnął w ostatnim tygodniu lipca 1944 roku: w ciągu tych siedmiu dni przez Arromanches les Bains przeszło ponad 136.000 ton ładunków.

 

 

 

 

 

W Arromanches les Bains mieści się także Muzeum Desantu (Musée du Débarquement). Niestety, gdy przybyliśmy do miasteczka, było ono już zamknięte.

 

 

Nabrzeże Polskie (Quai de Pologne) upamiętnia żołnierzy 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka (1892-1994), biorących udział w walkach w Normandii w składzie 2. Korpusu Kanadyjskiego, m.in. w bitwie pod Falaise w sierpniu 1944 roku.

 

 

 

Czołg M4A2 "Sherman" walczący ongiś w barwach francuskich.

 

 

Apel generała Charlesa de Gaulle'a do Francuzów. Ukazał się i został rozplakatowany w Londynie po radiowym przemówieniu de Gaulle'a wygłoszonym na falach BBC 18 czerwca 1940 roku.

 

 

Współczesny mural. Trudno się nie zgodzić z jego przesłaniem.

 

 

-----

Bayeux

 

 

Bayeux jest miastem w departamencie Calvados, położonym w pobliżu Kanału La Manche w odległości ok. 30 km na północny zachód od Caen. Osada została założona w I wieku p.n.e. i za czasów rzymskich znana była jako Augustodurum. W czasach schyłkowego cesarstwa przyjęła nazwę od miejscowego celtyckiego plemienia Bodiocassi lub Bajocassi, która z czasem przyjęła formę Bayeux. W końcu III wieku miasto zostało otoczone murami, które rozebrano dopiero w XVIII stuleciu. Ufortyfikowane miasto stanowiło część systemu obrony wybrzeży Imperium przed piratami i stacjonował w nim legion rzymski. Począwszy od IV wieku Bayeux jest siedzibą biskupstwa.

 

Miasto doznało poważnych zniszczeń w czasie najazdów Wikingów w końcu IX wieku, lecz w początkach X wieku za panowania Bothona zostało odbudowane. W następnym stuleciu Odo (~1036-1097), przyrodni brat Wilhelma Zdobywcy (~1028-1087), ukończył budowę katedry, którą poświęcono w 1077 roku. Miasto zaczęło jednak tracić na znaczeniu, gdy Wilhelm swoją stolicą ustanowił pobliskie Caen. Gdy król Anglii Henryk I Beauclerc (~1068-1135) pokonał swego brata Roberta Curthose’a (~1054-1134) w walce o rządy nad Normandią, miasto zostało spalone, by dać odstraszający przykład reszcie księstwa. Za panowania Ryszarda Lwie Serce (1157-1199), Bayeux było na tyle bogate, by nabyć prawa miejskie. U schyłku średniowiecza, dzieje miasta były bardzo burzliwe. Było ono wielokrotnie plądrowane do czasu, gdy angielski król Henryk V Lancaster (1387-1422) zdobył je w 1417 roku. Po bitwie pod Formigny król Francji Karol VII Walezjusz (1403-1461) odzyskał Bayeux, a w 1450 roku udzielił jego mieszkańcom amnestii generalnej. Epoka renesansu nie pozostawiła w Bayeux zbyt wielu śladów. Do najpiękniejszych zabytków z tego okresu należy kościół p.w. św. Patryka z lat 1544-1548. W latach wojen religijnych pomiędzy katolikami i protestantami w II połowie XVI wieku wiele obrazów, witraży i figur zdobiących kościoły zostało zniszczonych. Po soborze trydenckim, miasto było znaczącym ośrodkiem kontrreformacji. W XVII wieku w Bayeux rozwinął się przemysł tekstylny. W XVIII stuleciu unowocześniono infrastrukturę miejską, rozebrano mury obronne, zasypano fosy. Rozwinęła się także produkcja koronek i wyrobów z porcelany. W 1858 roku miasto uzyskało połączenie kolejowe z Cherbourgiem i Paryżem, a wkrótce potem zainstalowano oświetlenie gazowe i wodociągi, zaś na początku XX wieku uruchomiono elektrownię.

 

Podczas II wojny światowej Bayeux było pierwszym większym miastem Normandii wyzwolonym przez Aliantów. Oddziały brytyjskie wkroczyły tu już 7 czerwca 1944 roku, zaś 16 czerwca gen. Charles de Gaulle (1890-1970) wygłosił tu jedno z najważniejszych przemówień, w którym potwierdził udział Francji w wojnie po stronie Sprzymierzonych. Bayeux nie doznało praktycznie zniszczeń w czasie walk o Normandię, gdyż siły niemieckie skoncentrowały się na obronie pobliskiego Caen. W Bayeux znajduje się największy brytyjski cmentarz wojenny na terenie Francji z czasów II wojny światowej. Spoczywa na nim 3.935 żołnierzy brytyjskich oraz 466 Niemców.

 

-----

 

Spacer po ulicach Bayeux.

 

 

 

 

 

 

 

 

Katedra p.w. NMP (La cathédrale Notre-Dame de Bayeux) jest jednym z arcydzieł architektury romańskiej i gotyckiej w Normandii. Została wzniesiona na miejscu dawnego forum osady Augustodurum, co potwierdziły prace wykopaliskowe przeprowadzone w XIX wieku przez Florence Delacampagne. Katedra zastąpiła wcześniejszy kościół z czasów Merowingów. Po jego pożarze, budowę obecnej świątyni zainicjował biskup Hugo d’ Ivry (988-1049), ukończył zaś jego następca Odon de Conteville, przyrodni brat Wilhelma Zdobywcy. Świątynia została konsekrowana w 1077 roku przez biskupa Rouen Jeana d’Ivry (?-1079) w obecności Wilhelma Zdobywcy i jego żony Matyldy Flandryjskiej.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W romańskiej krypcie katedry p.w. NMP.

 

 

Katedra p.w. NMP widziana z zewnątrz.

 

 

 

 

Przed gmachem dawnego seminarium duchownego. Dziś jest to siedziba muzeum, w którym można obejrzeć słynną "Tkaninę z Bayeux".

 

 

Wojownik normandzki, przedstawiony w jednej z sal muzeum.

 

 

Fragmenty tzw. "Tkaniny z Bayeux". Jest to ręcznie haftowane płótno, przedstawiające podbój Anglii przez Wilhelma Zdobywcę, bitwę pod Hastings w 1066 roku i życie codzienne mieszkańców ówczesnej Normandii. To wybitne dzieło sztuki świeckiej jest zarazem cennym ikonograficznym źródłem historycznym. Jego autorstwo przypisuje się królowej Matyldzie, żonie Wilhelma Zdobywcy, nie jest to jednak teza w pełni potwierdzona. Według innych źródeł, tkanina miała powstać w Anglii na zlecenie biskupa Odona z Bayeux, przyrodniego brata Wilhelma. Długość "Tkaniny z Bayeux" wynosi 70,34 m a szerokość 0,5 metra. Na płótnie wyhaftowano kilkadziesiąt scen, przedstawiających najazd na Wyspy Brytyjskie i wydarzenia, które go poprzedziły. Na materiale znajdują się wizerunki 626 postaci ludzkich, 190 koni, 35 psów i 506 innych zwierząt, a także rysunki budowli, statków, drzew i roślin oraz napisy po łacinie. Warto nadmienić, że Tkanina upamiętnia także pojawienie się Komety Halleya, co miało miejsce w tym samym roku, co bitwa pod Hastings. Pierwsza wzmianka na temat zabytku pochodzi ze spisu majątkowego katedry w Bayeux z 1476 roku. Przez kilkaset lat tkanina była pieczołowicie przechowywana w świątyni, jako relikwia. Tylko raz do roku wystawiano ją na widok publiczny. W XVII wieku Tkanina z Bayeux wzbudziła zainteresowanie uczonych z całej Francji. W 1803 roku dzieło zostało zabrane do Paryża przez Napoleona I Bonaparte (1769-1821), który szukał w nim natchnienia do inwazji na Anglię. Po niepowodzeniu tych planów odesłał je z powrotem do Normandii. II wojnę światową tkanina przetrwała w podziemiach paryskiego Luwru. Tkanina w roku 2007 została wpisana na listę UNESCO "Pamięć Świata".

 

 

 

 

 

 

 

Pomnik Alaina Chartiera (~1385-1430), francuskiego średniowiecznego poety i pisarza politycznego.

 

 

-----

 

Mont Saint-Michel

 

 

Opactwo Mont Saint-Michel (Abbaye du Mont-Saint-Michel) położone jest na skalistej wyspie pływowej w Zatoce Wzgórza Świętego Michała (Baie du Mont Saint-Michel), połączonej ze stałym lądem groblą długości 1800 metrów. Zabytek leży w departamencie Manche w Dolnej Normandii, tuż przy granicy z Bretanią. Na wspomnianej wyżej wyspie wzniesione zostało sanktuarium św. Michała Archanioła. Jego oryginalna nazwa łacińska to Mons Sancti Michaeli in periculo mari (Wzgórze Świętego Michała w niebezpiecznym morzu). Architektura sanktuarium oraz zatoka z dużymi pływami morskimi sprawiają, iż jest to jedno z najchętniej odwiedzanych miejsc w Normandii (rocznie ok. 3,2 mln osób). Od 1979 roku stanowi część Światowego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO.

 

Wokół obecnego Mont Saint-Michel rozciągał się w starożytności las Scissy, wówczas jeszcze niezalany morzem, stanowiący siedzibę dwóch plemion celtyckich. Zdaniem opata Gillesa Derica (1726-1800), historyka bretońskiego z XVIII wieku, w tamtych czasach wzgórze było poświęcone Belenowi, galijskiemu bogu Słońca. W czasach rzymskich zbudowana została sieć dróg przecinających całe terytorium Armoryki (krainy na terenie Galii, obejmującej tereny między Loarą i Sekwaną). Jedna z nich, łącząca Dol-de-Bretagne z Fanafmers (Saint-Pair), biegła na południe od Mons Belenus (Góry Belena). Wyspa w tym okresie była znana, jako Mont Tombe (Góra Cmentarna). Mieszkający w jej pobliżu Rzymianie rozwijali kult boga Słońca, nazywanego przez nich Mitrą. Według miejscowej legendy z tego okresu, na wzgórzu pochowano w złotych butach i trumnie Juliusza Cezara. Gdy około IV wieku na terenach tych pojawiło się chrześcijaństwo, w połowie wysokości wzgórza została wzniesiona kaplica, poświęcona św. Szczepanowi, pierwszemu męczennikowi. Po niej pojawiła się u stóp skały następna kaplica ku czci św. Synforiana, pierwszego męczennika Galów. Kaplice pozostawały pod opieką proboszcza z Astériac (Beauvoir). Według legendy, w 709 roku biskupowi Avranches, św. Aubertowi, objawił się Michał Archanioł, prosząc o zbudowanie kościoła na skale. Biskup dwukrotnie zlekceważył prośbę aż do momentu, kiedy św. Michał, dotknąwszy palcem biskupiej głowy, wypalił w niej dziurę, ale pozostawił nieszczęśnika przy życiu. Czaszka św. Auberta z owym otworem przechowywana jest do dziś w katedrze w Avranches. Krótko potem została zbudowana pierwsza kaplica w grocie, a poprzednia nazwa Mont Tombe została zastąpiona wspomnianą łacińską nazwą Mons Sancti Michaeli in periculo mari i jej francuskim odpowiednikiem - Mont-Saint-Michel-au-péril-de-la-Mer. Legendy wspominają, że podczas budowy doszło do rzekomych cudów - poranna rosa wyznaczyła zarys fundamentów, skradziona krowa ukazała się nagle tam gdzie powinien być położony pierwszy złom granitu, trzymane na rękach niemowlę odsunęło stopami głaz zagradzający drogę oraz ukazał się św. Michał, który wskazał źródło słodkiej wody.

 

Bogactwo i siła nowego opactwa, jak też i prestiż sanktuarium, przyciągały tłumy pielgrzymów, co trwało aż do okresu reformacji. U stóp sanktuarium powstało miasteczko, oferujące pielgrzymom gościnę. Opactwo nieprzerwanie cieszyło się względami książąt normandzkich, a następnie królów Francji. Dziś dwa razy w roku - w pierwszą niedzielę maja i 29 września - do Mont Saint-Michel przybywają tłumy pielgrzymów. W te dni odbywają się uroczystości związane z kultem św. Michała Archanioła.

 

Tłumy turystów z całego świata są tu zawsze...

-----

 

Pierwsze spojrzenie na Mont Saint-Michel. Na wybrzeżu w okolicach opactwa uporządkowano teren pod uprawę i hodowlę zwierząt. Do dziś hoduje się tu owce, moutons de pré-salé (barany słonych łąk), których mięso ze względu na słonawe pastwiska ma wyjątkowy smak. Materiał niesiony przez rzeki, nieustannie poruszany przez pływy morskie, zmieszany ze skruszonymi muszlami daje źródło tangue, bogatego nawozu, który był długo używany przez lokalnych rolników dla użyźniania gruntu.

 

 

Hrabiowie z Rouen, a potem książęta Normandii, hojnie obdarowali zakonników, zmuszonych przez Normanów do ucieczki na obronną z natury wyspę. Mont Saint-Michel nabyło ponadto znaczenia strategicznego po przyłączeniu w 933 roku półwyspu Cotentin do księstwa Normandii i znalezieniu się na granicy z księstwem Bretanii. Opactwo benedyktyńskie powstawało począwszy od X wieku, a jego architektura obejmowała części w stylach romańskim i gotyckim. Budowle konieczne do funkcjonowania klasztoru zostały stłoczone na ciasnej i niewygodnej przestrzeni. W czasie wojny stuletniej, opactwo Saint-Michel zostało opasane nowym pierścieniem murów obronnych, obejmujących także miasteczko u jego podnóża. Anglicy próbowali je kilkakrotnie zdobyć, ale bezskutecznie. Pamiątką po jednym ze szturmów są dwie machiny oblężnicze, pozostawione pod murami Mont Saint-Michel. Miasteczko u podnóża Mont Saint-Michel powstało w wyniku połączenia kilku zespołów budynków, które miały własne, wcześniejsze fortyfikacje. Obecne mury miejskie pochodzą z XIII-XV wieku. Zawierają one wieże podwójnie okolone i jedną wieżę bastionową.

 

 

 

Miasteczko rozłożyło się wzdłuż jedynej ulicy Grande Rue, która obiegając skałę prowadzi do sanktuarium. Można tam się dostać przez trzy bramy: Porte de l’Avancée, Porte du Boulevard i Porte du Roi. Poza tym na wyspie znajdują się sklepy z pamiątkami, restauracje, hotele, podziemne pomieszczenia, wieże i krypty.

 

 

 

 

 

Książę Ryszard I Nieustraszony (943-996) podczas swych pielgrzymek do sanktuarium na Mont Saint-Michel oburzał się, że mnisi zlecali sprawowanie obrzędów świeckim duchownym, płacąc im za tę czynność. Wystarał się więc u papieża Jana XIII (?-972) o bullę, dającą mu prawo przywrócenia porządku w klasztorze i w 966 roku, wraz z mnichami przybyłymi z Saint-Wandrille, założył nowe opactwo benedyktyńskie (opactwo Fontenelle). W 1256 i 1264 roku, pielgrzymki do opactwa na Mont Saint-Michel odbył król Ludwik IX Święty (1214-1270). Począwszy od 1523 roku, opata sanktuarium wyznaczał bezpośrednio król Francji, powierzając często pełnienie tej funkcji osobie świeckiej i dając jej prawo korzystania z dochodów klasztornych. Na terenie opactwa zostało zbudowane więzienie i klasztor się wyludnił. Przyczyniły się też do tego wojny religijne. W 1622 roku klasztor przeszedł w ręce benedyktynów z kongregacji świętego Maura, w niewielkim stopniu troszczących się o utrzymanie budowli w dobrym stanie. W czasach rewolucji francuskiej wyspa zmieniła nazwę na Mont-Libre, a w roku 1791 mnisi zostali wydaleni z opactwa, które zostało zmienione na więzienie. Począwszy od 1793 roku przetrzymywano w nim ponad trzystu księży odmawiających przyjęcia nowej konstytucji cywilnej. W 1817 roku, z powodu licznych modyfikacji wykonanych przez władze penitencjarne, by pomieścić warsztaty dla więźniów, zawaliła się część konstrukcji wzniesionej w XII wieku za czasów opata Roberta de Torigni. W 1835 roku więzienie zostało poddane oględzinom architekta Eugène Viollet-le-Duca (1814-1879). Wobec protestów przeciw uwięzieniu socjalistów Martina Bernarda (1808-1883), Armanda Barbèsa (1809-1870) i Auguste’a Blanqui (1805-1881) w 1863 roku więzienie zamknięto. Opactwo przeszło następnie w ręce biskupa z Coutances. Po uznaniu opactwa za pomnik historii w 1874 roku, zostały przeprowadzone pierwsze pilne prace konserwacyjne. W 1896 roku nad kościołem została wzniesiona iglica, która sięga wysokości 170 m n.p.m. Z okazji tysięcznej rocznicy powstania opactwa, przypadającej w roku 1966, niewielka liczba zakonników ponownie osiedliła się w klasztorze.

 

 

 

 

 

 

Pierwotny kościół klasztorny (tzw. Notre-Dame Sous-Terre), wzniesiony w czasach fundacji benedyktyńskiej z 966 roku, został całkowicie pochłonięty przez powiększający się klasztor. Nowe budowle pojawiały się kolejno po wschodniej stronie świątyni, na wyższych piętrach skały i na samym szczycie wzgórza. W efekcie rozbudowy, pierwotny kościół został zupełnie zapomniany i odkryty na nowo dopiero na przełomie XIX i XX wieku w czasie prac wykopaliskowych. Dzisiaj, odrestaurowany kościół stanowi wspaniały przykład architektury romańskiej. Rosnąca liczba pielgrzymów spowodowała konieczność zbudowania większego kościoła. Nowa świątynia miała trzy krypty: kaplicę Trente-Cierges (Trzydziestu świec), złotą kryptę chóru (zwaną też Kaplicą wielkich kolumn) i kaplicę św. Marcina. Budowa nawy głównej i transeptu została zapoczątkowana przez opata Ranulphe’a w 1060 roku. W 1080 roku zostały wzniesione trzy piętra budynków klasztornych. Ponadto zaczęto budować jałmużnik i spiżarnię przyszłego klasztoru Merveille. W 1103 roku trzy dzwony zachodniej nawy nowego kościoła opactwa Saint-Michel runęły na klasztorne budynki, gdyż nie były wystarczająco solidnie osadzone. Odbudową zajął się opat Roger II. Opat Robert de Torini zlecił budowę nowego zespołu budynków klasztornych, mieszczących nowe cele, izbę chorych i kaplicę św. Szczepana. Poza tym przebudował przejścia do Notre-Dame-Sous-Terre, w celu uniemożliwienia kontaktów pomiędzy zakonnikami i pielgrzymami. W XIII wieku, z inicjatywy opata Richarda Turstina, została wzniesiona sala straży, przyszłe wejście do opactwa i nowa sala sprawiedliwości, które wspólnie tworzą zespół Belle-Chaise. W 1898 roku wykopaliska Gouta pod podłożem kościoła doprowadziły do ponownego odkrycia kościoła Notre-Dame-Sous-Terre, który został oddany do użytku w 1959 roku, dzięki zastosowaniu przez architekta Yvesa-Marie Froidevauxa (1907-1983) wzmocnień z betonu sprężonego, które podtrzymują wyżej położony kościół gotycki.

 

 

W 1421 roku runęło romańskie prezbiterium kościoła. Zostało ono zrekonstruowane w dwóch fazach w latach 1446-1450 i 1499-1523 w stylu gotyku płomienistego.

 

 

Widok z tzw. Tarasu Zachodniego na kościół klasztorny. W wyniku pożaru w 1776 roku postanowiono wyburzyć trzy przęsła zachodnie opactwa, a w 1780 roku została zbudowana nowa fasada w stylu klasycystycznym, której fundamenty skróciły o połowę położony pod nimi pierwotny kościół Notre-Dame-Sous-Terre. W świątyni zachowały się cztery przęsła nawy romańskiej. Na kolejnych zdjęciach widoczne są wnętrza kościoła.


 

 

 

 

 

 

Jedna z sal opactwa - prawdopodobnie jest to Sala Gości (Salle des Hotes), ale nie jestem tego pewien.

 

 

Widok zabudowań klasztornych z wirydarzem i krużgankami. Trzykondygnacyjny klasztor - arcydzieło gotyku - wybudowano w latach 1212-1228. Inicjatorem budowy był opat Raoul-des-Îles. Zabudowania obejmujące salę gości, refektarz, salę rycerską i wirydarz stanowią całość zwaną La Merveille. Krużganki z pięknymi kolumnami otaczające wirydarz są znakomitym przykładem stylu anglo-normandzkiego z początku XIII wieku.

 

 

 

 

W romańskiej krypcie św. Marcina. Została ona zbudowana po roku 1000 i posłużyła za fundament dla południowej części transeptu kościoła klasztornego. Krypta posiada sklepienie o wysokości 9 m. Pozostałe zdjęcia pokazują inne krypty opactwa.

 

 

 

 

 

 

Olbrzymie koło w dawnej kostnicy mnichów zainstalowane w 1820 roku. Służyło do wciągania na górę żywności dla więźniów (w tym czasie opactwo było zamienione na więzienie). Jest to replika koła używanego w średniowieczu w trakcie prac budowlanych.

 

 

Po regulacji rzeki Couesnon, która spowodowała zamulenie zatoki, oraz ufortyfikowaniu grobli w 1879 roku, wzgórze Mont Saint-Michel przestało być wyspą, lecz stało się głęboko wysuniętym w morze cyplem. Zatoka, nad którą rozciąga się wysepka Mont Saint-Michel, podlega zjawisku ruchomych piasków, opisanych malowniczo przez Victora Hugo (1802-1885), ale jest przede wszystkim znana dzięki wyjątkowemu skokowi pływów morskich (do 14 metrów różnicy poziomów). Przypływy są bardzo gwałtowne, co było przyczyną licznych wypadków w przeszłości. Dzisiaj również zdarzają się sporadyczne utonięcia, ale znacznie częściej kłopoty miewają właściciele zbyt długo zaparkowanych samochodów w miejscach niżej położonych.

 

 

 

 

Opuszczamy Mont Saint-Michel, nazywane niekiedy "Boską piramidą". Ostatnie spojrzenie z grobli prowadzącej na wyspę, zbudowanej w 1880 roku. W ramach akcji ratowania wyspy, do zatoki ma wpływać uregulowana rzeka, a grobla ma być zastąpiona mostem. W przyszłości, jeśli poziom wód będzie się nadal podnosić, na Mont Saint Michel trzeba będzie przeprawiać się statkiem.

 

 

----- 

 

 

Saint-Malo

 

 

Saint-Malo to otoczona murem miejscowość portowa w Bretanii, położona w departamencie Ille-et-Vilaine.

 

Miasto rozwinęło się przy klasztorze założonym w VI wieku przez walijskiego mnicha Maclou (Malo), późniejszego świętego. W XII wieku otrzymało prawa miejskie. W latach 1144-1790 było siedzibą biskupstwa. Stanowiło przedmiot sporów między biskupami popieranymi przez królów francuskich i książętami Bretanii sprzyjającymi Anglikom. W średniowieczu, Saint Malo było dużym ośrodkiem handlowym. W roku 1491 zostało przyłączone do Korony francuskiej. Saint-Malo stało się słynne jako siedlisko korsarzy, którzy zmuszali statki przepływające przez Kanał La Manche do płacenia trybutu. Miasto rozsławili także żeglarze. Pochodzący stąd Jacques Cartier (1491-1557) eksplorował tereny Ameryki Północnej uczestnicząc w 1523 roku w wyprawie Giovanniego da Verazzano (~1485-1528), badającej wybrzeża obecnych stanów Karolina Północna i Południowa, Nowy Jork i Maine, a następnie w roku 1534 dowodził wyprawą poszukującą zachodniej drogi morskiej do Azji. Opłynął wówczas Nową Fundlandię i wpłynął do Zatoki Świętego Wawrzyńca, odkrył Wyspę Magdaleny i Wyspę Księcia Edwarda, a na półwyspie Gaspé uroczyście wziął odkryty kraj w posiadanie Francji. Również pierwsi koloniści zasiedlający Falklandy pochodzili z Saint Malo. Nadali oni archipelagowi miano Îles Malouines, nawiązującą do nazwy ich miasta, od której wywodzi się hiszpańska nazwa Falklandów - Islas Malvinas.

 

Podczas II wojny światowej Saint Malo doznało dużych zniszczeń. Dziś jest znaczącym ośrodkiem przemysłu spożywczego (przetwórstwo ryb), węzłem komunikacyjnym i portem rybackim. W pobliżu Saint Malo usytuowana jest pierwsza na świecie elektrownia pływowa o mocy 240 MW, zbudowana w 1966 roku. Miasto jest też ośrodkiem turystycznym i kąpieliskiem morskim.

 

-----

 

Fragment fortyfikacji miejskich i zamek. Budowę murów miejskich w Saint Malo rozpoczęto w 1144 roku i kontynuowano w następnych wiekach. Zamek Saint-Malo opiera się o resztki średniowiecznych murów miejskich. Jego budowę rozpoczął w 1424 roku Jehan Prévin, wykorzystując część istniejących murów miejskich. Z wież zamku można podziwiać wspaniały widok na historyczne miasto, baseny portowe, plaże i wysepki.

 

 

 

 

Przy Bramie św. Wincentego (Porte Saint-Vincent) z 1708 roku oraz na ulicy noszącej imię tego świętego. Na bramie widnieją herby miasta (po lewej) i księstwa Bretanii (po prawej).

 

 

 

 

 

 

Katedra p.w. św. Wincentego (Cathédrale Saint-Vincent-de-Saragosse) łączy style romański i gotycki. Została wzniesiona w XII wieku za czasów biskupa Jeana de Chatillon (1098-1163) w miejscu budynku z IX wieku. Prezbiterium przebudowano w XIII wieku. Wieżę ukończono w 1422 roku. W latach 1583-1607 Thomas Poussin przebudował północną nawę i transept. W 1695 roku ostrzał floty angielsko-holenderskiej zniszczył rozetę, którą zastąpiono półkolistymi oknami. W latach 1772-1773 wg planów Roberta Verrona przebudowano fasadę w stylu klasycystycznym. W 1858 roku wieżę zwieńczono iglicą otoczoną sterczynami. W 1944 roku katedra doznała znacznych zniszczeń. Odbudowa trwała do 1972 roku. Kościół jest zbudowany na planie krzyża łacińskiego i przykryty sklepieniami żebrowymi w prezbiterium i nawie południowej. Zachowały się romańskie kapitele i liczne dekoracje rzeźbiarskie. Boczne nawy są rozświetlone nowoczesnymi witrażami. Mozaika w posadzce świątyni pokazuje klęczącego Jacquesa Cartiera przed wypłynięciem do Kanady w 1535 roku. W katedrze znajduje się też nagrobek Cartiera. W 1968 roku wstawiono nową rozetę zaprojektowaną przez Raymonda Cornona (1908-1982), co przywróciło świątyni wygląd sprzed 1695 roku. Wielkie organy, zbudowane w 1977 roku przez firmę Koenig, zastąpiły instrument Louisa Debierre’a (1842-1920) z 1893 roku, zniszczony w czasie ostatniej wojny.

 

 

 

 

Kaplica p.w. św. Aarona. Miejscowa legenda mówi, że w miejscu tym żył w VI wieku i został pochowany eremita św. Aaron. Istniała podobno kaplica ku jego czci, która została zniszczona przez Franków w czasach Karola Wielkiego (748-814) w 811 roku. Obecną kaplicę wzniesiono w 1431 roku z inicjatywy biskupa Wilhelma de Montfort (?-1432). W późniejszch wiekach była ona remontowana.

 

 

Widok wybrzeża i Fortu National z murów miejskich. Fort jest zbudowany na niewielkiej pływowej wysepce, położonej kilkaset metrów od otoczonej murami obronnymi starej części Saint Malo. Został wzniesiony w latach 1689-1693 z rozkazu Ludwika XIV (1638-1715) w oparciu o projekt Sébastiena Le Prestre’a de Vaubana (1633-1707), a jego zadaniem była ochrona portu Saint Malo. Początkowo nosił on nazwę Fort Royal. Po rewolucji w 1789 roku został przemianowany na Fort d'Îlette lub Fort Républicain, następnie Fort Impérial, zaś po roku 1870 uzyskał obecną nazwę. Wysepka, na której został zbudowany była miejscem, na którym rozpalano ogień, pełniący w nocy funkcję latarni morskiej. Była ona także miejscem publicznych egzekucji przestępców.

 

 

 

 

 

Na murach miejskich. W latach 1708-1742 Jean-Siméon de Garengeau (1647-1741) kierował rozbudową miasta i powiększeniem murów w oparciu o wcześniejsze plany opracowane przez Sébastiena Le Prestre’a de Vaubana.

 

 

 

 

Kawiarnia "Café de L'Ouest" przy Place Châteaubriand.

 

 

Przy Nabrzeżu św. Wincentego (Quai Saint-Vincent) i Nabrzeżu Nowej Ziemi (Quai de Terre Neuve).

 

 

 

Następnego dnia po wizycie w Saint Malo wyruszyliśmy do Andegawenii i Doliny Loary. Ale o tym już w następnej galerii...

-----

Dziękuję za uwagę.

 

Dana_N
Obrazek użytkownika Dana_N
Offline
Ostatnio: 3 tygodnie 9 godzin temu
Rejestracja: 07 paź 2013

Nie sposób rozpoznać ptaszka z tak małego zdjęcia Sad

Wysłałam Ci  dokładną instrukcję zamieszczania większych zdjęć na priv tydzień temu. Nie dostałeś?

Piea
Obrazek użytkownika Piea
Offline
Ostatnio: 5 dni 18 godzin temu
Rejestracja: 19 wrz 2017

achernar, imponująca trasa! noo... potężna ilość kilometrów! Francja, to poza Włochami i Hiszpanią - kolejny mój "ulubiony" kraj w Europie; z przyjemnością tu pozaglądam....

Piea

ssstu-6
Obrazek użytkownika ssstu-6
Offline
Ostatnio: 12 godzin 23 minuty temu
Rejestracja: 31 maj 2016

...poczytam z przyjemnością,popatrzę..."z trudem" : (

pisałem już ,że przy tak małych fotkach "ulatuje częśc uroku",skorzystaj prosze z pomocy Dana,y ku mojej i nie tylko ,radości ; )

...no to w drogę... żeby się oburzać i podziwiać
...zdumiewać i wzruszać ramionami...wybrzydzać i zachwycać...Radoslav

Nel
Obrazek użytkownika Nel
Offline
Ostatnio: 2 godziny 43 minuty temu
admin
Rejestracja: 04 wrz 2013

Achernar,

nooo powiem ci,że imponująca wyprawa po Francji Good

Nie byłam w tych miejscach więc z przyjemnością poczytam i popatrzeę

Ruen śliczne , ale od razu powiem,że moje serce skradło Etretat Yes 3 . Z ta trąbą to chyba jednak Guy troche przesadził he he 

Aha, kontynuować dalszy opis możesz już w kolejnym poście. Wtedy będziemy widzieć,że pojawił sie w relacji twój nowy wpis

No trip no life

trina
Obrazek użytkownika trina
Offline
Ostatnio: 3 miesiące 2 tygodnie temu
Rejestracja: 30 sty 2014

Radek, pod koniec tego pierwszego postu achernar wstawia już większe fotki, teraz lepiej się ogląda.

Achernar, bardzo interesujące są Twoje relacje, ale chyba lepiej byłoby, gdybyś nie pakował całości do jednego postu. Łatwiej będzie czytać i komentować kolejne "odcinki". No chyba że nie chcesz komentarzy czy ewentualnych pytań o miejsca, które pokazujesz Biggrin

achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 12 godzin 37 minut temu
Rejestracja: 01 cze 2020

Dana_N, spróbowałem zamieścić większe zdjęcia, niestety przy dużym powiększeniu niektóre zdjęcia tracą sporo na jakości, dlatego wróciłem do poprzedniego formatu. Zobaczę, jak to będzie działać w kolejnej galerii. Może się przekonam. Pozdrawiam. Biggrin

achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 12 godzin 37 minut temu
Rejestracja: 01 cze 2020

ssstu-6  -  Proszę jeszcze o trochę cierpliwości. Spróbuję się przekonać do większego formatu zdjęć, ale niektóre (zwłaszcza pionowe) w dużym powiększeniu ogląda się trochę niewygodnie, niektóre zaś przy dużym powiększeniu tracą sporo na jakości. Ale będę próbował znaleźć jakiś "złoty środek". Pozdrawiam. Biggrin

Nel
Obrazek użytkownika Nel
Offline
Ostatnio: 2 godziny 43 minuty temu
admin
Rejestracja: 04 wrz 2013

Achenar, ale ciekawe, kolejne miejsca pokazujesz. Na ogół jeżdzimy podziwiać krajobrazy, architekturę, lokalnych ludzi, kuchnię etc.. 

Nie wiedziałam,że tak duzo i w ten sposób  jest upamiętnionych miejsc związanych z lądowaniem aliantów w czasie wojny na wybrzeżu francuskim. Dobrze widzieć, że nasi polegli rodacy nie sa pominięci w tych pomnikach . To na pewno ciekawa tez lekcja historii dla młodych, którzy inaczej patrza na historię 

No trip no life

achernar51swiat
Obrazek użytkownika achernar51swiat
Offline
Ostatnio: 12 godzin 37 minut temu
Rejestracja: 01 cze 2020

Nel, bardzo żałuję, że nie starczyło czasu na odwiedzenie plaży Omaha, na której lądowali Amerykanie, a także wielu cmentarzy wojennych. Te ostatnie widzieliśmy wprawdzie przejeżdżając obok samochodem, ale nie mam z nich żadnych zdjęć. W każdym razie, obecność i udział naszych żołnierzy w walce o Normandię jest upamiętniony i jest to widoczne. Na plaży Juno i Sword na masztach obok francuskich, brytyjskich, kanadyjskich i amerykańskich są także i polskie flagi... Relacja z Saint-Malo kończy tę część podróży po Francji. Kolejna część to Andegawenia i Zamki nad Loarą. Jak sądzisz? Czy kontynuować to w tym wątku, czy może stworzyć nową galerię? Pozdrawiam. Biggrin

Nel
Obrazek użytkownika Nel
Offline
Ostatnio: 2 godziny 43 minuty temu
admin
Rejestracja: 04 wrz 2013

achernar51swiat :

Nel, bardzo żałuję, że nie starczyło czasu na odwiedzenie plaży Omaha, na której lądowali Amerykanie, a także wielu cmentarzy wojennych. Te ostatnie widzieliśmy wprawdzie przejeżdżając obok samochodem, ale nie mam z nich żadnych zdjęć. W każdym razie, obecność i udział naszych żołnierzy w walce o Normandię jest upamiętniony i jest to widoczne. Na plaży Juno i Sword na masztach obok francuskich, brytyjskich, kanadyjskich i amerykańskich są także i polskie flagi... Relacja z Saint-Malo kończy tę część podróży po Francji. Kolejna część to Andegawenia i Zamki nad Loarą. Jak sądzisz? Czy kontynuować to w tym wątku, czy może stworzyć nową galerię? Pozdrawiam. Biggrin

Achernar,

zaraz sobie poczytam o Saint Malo

Jesli chodzi o relację , to jak TY wolisz.

1/ Możesz zostać w tej relacji, bo tytuł jak najbadziej pasuje do opisywania kolejnych miejsc z pieknej Francji.

Jesli tak , to nie wstawiaj tylko opisów i zdjęć do tego pierwszego postu, tylko pisz dalej,ale otwierając nowy, kolejny  post, zaraz za moim wpisem.  Wtedy my będzie widzieć ,że jest nowy post do przeczytania ( pojawi się przy relacji  na żólto 1 czyli 1 nowy wpis) a ty będziesz miał nowe komentarze, do tej nowej części podrózy..

2/ Możesz też otworzyć zupełnie nową relację z nowym tytułem 

Może spróbuj pisać dalej w tej relacji , tylko z nowymi postami ? przetestujesz sobie taką forme opisywania wspomnień ?

No trip no life

Strony

Wyszukaj w trip4cheap