Uzbekistan

  przesada z tymi zabójczymi temperaturami - jak popatrzysz na foto to długi rękaw, polarek, kurteczka itp. - rzadko krótki rękaw  oczywiście latem są temperatury, ale decydując się na objazd wybieramy odpowiednią porę; my byliśmy w połowie kwietnia i tak się szczęśliwie złożyło, że deszcz nie przeszkodził zbytnio w zwiedzaniu - jedynie padał przy zwiedzaniu obserwatorium astronomicznego Uług Bega   oczywiście architektura dość monotematyczna, ale ...   decydując się na kraj decydujesz się na architekturę odwiedzanego miejsca  i zawsze w jakiś sposób jest monotematyczna     jeszcze tylko przejazd przez pustynię i zwiedzanie Chiwy

Rankiem wyruszamy przez pustynię do Chiwy ostatniego już na trasie miasta do zwiedzania. Pustynia - w starych zapiskach mam Kyzył-Kum, chociaż z mapy wynika, że pomiędzy Bucharą, a Chiwą raczej Kara-Kum; pal sześć - z pewnością jakaś Kum. Podróż trwa - jedziemy bowiem starą, dziurawą drogą obok budowanej autostrady, a dystans do pokonania to ok. 450km. Zwiedzanie Chiwy dopiero nazajutrz. Podczas jazdy zatrzymujemy się dla toalety na stacjach benzynowych (tylko część drogi przez pustynię) i oczywiście na spacer po pustyni. Kto był, ten wie, że pustynia to nie tylko piasek; pustynia żyje - i są nawet kwiaty. Na początek pustynne pstryki i sposób zabezpieczania drogi przed zasypywaniem piaskiem.

Przejechaliśmy pustynię to jeszcze pstryki z drogi i kilka słów o bawełnie. Tak, Uzbekistan to potentat jeśli chodzi o produkcję bawełny, ale jakim kosztem?? Już w początkach XX wieku Sowieci postanowili - w Uzbekistanie będzie uprawa bawełny. Bawełna potrzebuje wody, więc zbudowano całą sieć kanałów lekceważąc wszelkie prawa. Efektem tego jest katastrofa ekologiczna, bo duża część wody wskutek nieszczelnych kanałów jest marnowana. Syr-daria i Amu-daria po odebraniu wody do kanałów skurczyły się i nie zasilają już odpowiednio jeziora Aralskiego, kiedyś zwanego morzem. Czwarte co do wielkości powierzchni jezioro ziemi dziś praktycznie nie istnieje. Ocenia się, że ok. 60% odebranej rzekom wody jest marnowane nie docierając wcale do upraw. Po drodze widać tereny, gdzie woda wysychając zasoliła grunt - woda wyparowała, minerały zostały. Na foto przydrożne zabudowania, przydomowe ogródki, kibelek na stacji benzynowej, współczesna arba i na końcu kanały.

Jak widać na foto - woda wysycha minerały pozostają. Przejeżdżamy przez Amu-darię, a ja dokumentuję i możecie ocenić jak wyglądała kiedyś. Gdzieś w 1/8 dawnej szerokości leży jakiś, niepotrzebny dziś nikomu prom. Mijamy nową Chiwę i jedziemy do hotelu pod murami starego miasta. Mijamy jeszcze kondukt pogrzebowy i ciekawostka - w islamskiej wersji idą w nim jedynie mężczyźni, niezależnie czy to pogrzeb kobiety czy mężczyzny. Spod hotelu przez sadzawkę widok na stare miasto i nieukończony minaret. Nie byłbym sobą gdybym tam natychmiast nie podbiegł. Zwiedzanie jutro, ale dziś widok glinianego muru i posąg chorezmijskiego matematyka z IXw urodzonego w Chiwie Al-Chwarizmiego.

Następnego dnia zwiedzanie Chiwy. Zaraz za bramą Kalta Minor niedokończony minaret. Zwiedzamy Kunja Ark najstarszą część cytadeli, w której mieści się muzeum historyczne z eksponatami od neolitu poprzez monety Tamerlana po czasy niemal współczesne. Dalej wizyta w medresie Muhammada Rahima Chana, a później w meczecie piątkowym z lasem 213 rzeźbionych kolumn (każda inaczej). Wchodzimy również do zespołu pałacowego Tasz Chauli z bogato zdobionymi stropami. Oglądamy najwyższy minaret (Islam Chodża) i stojącą obok medresę, a na koniec miejsce kultu - mauzoleum Pahlawona Mahmuda, który zmarł tu w 1325 r. Dekoracje mauzoleum powstały w początku XIX w. i są naprawdę imponujące. Na całym obszarze starego miasta oprócz stricte miejsc kultu możesz zakupić pamiątki jak i rzeczy użytkowe - w tym szeroki asortyment futrzanych czapek. A gliniany piec zobaczysz nie tylko w muzeum, ale również przed domem mieszkańca. Po kolacji robimy w zachodzącym słońcu foto glinianych murów Chiwy.

Wśród eksponatów m.in. XIVw rzeźbione drzwi, arba z kołami wzmocnionymi metalowymi ćwiekami ...

Medresa Muhammada Rahima Chana, w której też małe muzeum, dalej meczet piątkowy i pałac Tasz Chauli.

Przydomowy gliniany piec i piec będący niewątpliwie w użyciu, a następnie najwyższy minaret starej Chiwy i mauzoleum Pahlawona Mahmuda.

Wracamy więc pod mury na foto w zachodzącym słońcu. W murach znajduje się kilka bram, ale chyba najważniejsza przy pomniku matematyka i niedokończonym minarecie - Kalta Minor.